توسط : یکی از راه‌های سرمایه‌گذاری، خرید سکه‌های طلایی است که زیر نظر بانک مرکزی ضرب می‌شوند. سکه‌های طلا در ایران انواع متفاوتی دارند. در کنار سرمایه‌گذاری، از این سکه‌ها برای هدیه دادن و مهریه نیز استفاده میکنند. در این مقاله قرار است انواع سکه طلا را معرفی و مفصل درباره هر کدام صحبت کنیم. با گلدیکا همراه باشید.
انواع سکه طلا در ایران
سکه‌های طلا در ایران به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند. از نظر بانکی یا غیربانکی بودن، از نظر وزن، قطع، سال ضرب و… . به‌طورکلی در ایران این سکه‌ها موجودند:
- سکه بهارآزادی (طرح قدیم)؛
- سکه تمام بهار آزادی؛
- نیم‌سکه بهار آزادی؛
- ربع‌سکه بهار آزادی؛
- سکه امامی (طرح جدید)؛
- سکه امامی ۸۶؛
- سکه امامی تاریخ پایین (قبل ۸۶)؛
- سکه گرمی؛
- سکه پارسیان.
در ادامه انواع آن را بررسی می‌کنیم.
انواع سکه طلا از نظر سال ضرب
سکه پنج بهار آزادی فقط در سال ۱۳۵۸ و به مناسبت اولین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ضرب شد و بعد از آن، دیگر ساخته نشده است. سکه دو نیم بهار آزادی نیز 900 عیار است. این سکه سه بار ضرب شد؛ اولین بار در سال ۱۳۵۸ به مناسبت اولین سالگرد انقلاب اسلامی، دومین بار در سال ۱۳۷۸ به مناسبت صدمین سالگرد زادروز روح‌الله خمینی و آخرین بار در سال ۱۳۸۷.
تا سال 1370، سکه تمام بهار آزادی با طرحی از اسم حضرت علی و بارگاه مطهر امام رضا زیر نظر بانک مرکزی ضرب می‌شد. در سال 1370، دولت تصمیم گرفت این سکه را تغییر بدهد و به جای اسم امام علی، چهره امام خمینی را به همراه حرم امام رضا روی سکه‌های حکاکی کند. بعد هم به جای بانک ملی ایران، روی سکه‌های بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نوشته می‌شد. به همین دلیل در حال حاظر در بازار، دو نوع سکه تمام بهار آزادی معامله می‌شود. سکه طرح قدیم و طرح جدید که با نام سکه امامی نیز معروف است. به دلیل جدیدتر بودن سال ضرب سکه امامی، تقاضای آن در بازار بیشتر است. به همین خاطر، قیمت بیشتری هم نسبت به سکه طرح قدیم دارد. با اینکه، در وزن و عیار، هیچ تفاوتی بین این دو نیست.
در انواع سکه‌های طلا، سکه امامی 86 و سکه امامی تاریخ پایین را هم مشاهده کردید. در واقع از ابتدا تا سال 1386، هر سکه‌ای که ضرب می‌شد، تاریخ همان سال را هم روی آن حک می‌کردند. اما بعد از سال 86 و با تصویب دولت، برای جلوگیری از تفاوت قیمت بین سکه‌های سال‌های جدید با قدیم، دیگر این روند ادامه پیدا نکرد و حالا همه سکه‌ها با همان ضرب 1386 روانه بازار می‌شوند.
انواع سکه طلا از نظر قطع
متوجه طرح قدیم و جدید سکه‌ها شدید؟ حالا انواع سکه را از نظر قطع باهم مقایسه می‌کنیم.
سکه تمام بهارآزادی طرح جدید و قدیم
سکه تمام بهارآزادی باارزش‌ترین سکه در ایران است. عیار آن 22 یا 900 در هزار است. قطر 22 میلی‌متری و وزن 8.13598 گرمی دارد. همانطور که گفتیم این سکه را با دو طرح جدید و قدیم به بازار عرضه میکنند.
نیم‌سکه بهارآزادی
سکه بعدی، نیم‌سکه بهارآزادی است. مشخصاً وزنی نصف سکه تمام بهارآزادی دارد. وزن این سکه چهار گرم و شصت و شش سوت (4.066) سوت است. عیارش نیز 22 یعنی 900 در هزار است و 19 میلی‌متر هم قطر دارد.
ربع‌سکه بهارآزادی
این سکه دو گرم و سی و دو سوت (2.032) وزن دارد. درست مانند دو سکه قبلی، عیارش 22 است و قطر 14 میلی‌متری دارد.
سکه پارسیان
یکه الیزابت یا پارسیان را زیاد به‌عنوان هدیه دریافت کرده‌اید یا به دیگران داده‌اید. همانطور که می‌دانید این سکه‌ها گرد نیستند و چند ضلعی‌اند. سکه‌های پارسیان شرکتی‌اند و در کارگاه‌های طلا ضرب می‌شوند. البته این کارگاه از بانک مرکزی مجوز دارند. پس خیالتان از این نظر راحت باشد.
عیار بستگی به طلایی دارد که برای تولید سکه از آن استفاده میکنند. عموماً عیارشان 750 یا همان 18 است. بعضی اوقات هم با عیار 995 یا 999 آن تولید میکنند. این عیار را روی بسته‌بندی سکه نیز چاپ میکنند. پس هنگام خرید، حواستان به عیار سکه نیز باشد.
سکه گرمی
بانک مرکزی برای‌آنکه بتواند بازار و قیمت سکه پارسیان را کنترل کند، سکه‌های گرمی را در سال 1389 تولید کرد. هدف دیگر از انجام این کار، ایجاد فرصت برای همه مردم بود تا بتوانند سکه‌هایی با عیار 22 را در وزن‌های کمتر یک گرمی نیز بخرند. بنابراین این سکه عیار 900 در 1000 یا همان 22 را دارد. وزنش تقریبا یک گرم و قطرش نیز 13 میلی‌متر است.
سکه بانکی و غیربانکی یعنی چه؟
اگر سکه‌ای را بانک مرکزی ضرب کند، به آن سکه بانکی می‌گویند. مانند انواع سکه‌های بهار آزادی. اما اگر سکه‌ها را کارگاه‌های طلاسازی مجوزدار ضرب کنند، مانند سکه‌های الیزابت، به آن سکه‌های غیربانکی می‌گویند. مزیت سکه‌های بانکی این است که از اصل بودن طلای آن مطمئنید و به تقلبی بودنشان شک نمی‌کنید. درحالی‌که سکه‌های غیربانکی تضمین شده نیستند و از نظر عیار، وزن و حتی ظاهر نیز ممکن است با یکدیگر فرق کنند.
چطور اصل بودن سکه طلا را تشخیص بدهیم؟
از سکه‌های بانکی که خیالتان راحت است. مطمئنید این سکه‌ها اصل‌اند و عیارشان هم دقیق است. اما متأسفانه بین سکه‌های غیربانکی، تقلبی و غیر اصل هم پیدا می‌شود. بهترین راه برای‌آنکه خیالتان راحت باشد، خرید از طلافروشی‌ها یا پلتفرم‌های مجوزدار و معتبر است. در غیر این صورت، با راه‌های دیگر مانند بررسی شکل ظاهری سکه یا بررسی بسته‌بندی آن می‌توانید کمی اطمینان خاطر پیدا کنید که سکه اصل است! سکه اصل روی بسته‌بندی، هولوگرام دارد.
حکاکی‌های روی سکه‌های اصل تمیز و شیارهای دور آن‌ها منظم‌اند. تاریخ حک شده روی سکه که نشان‌دهنده سال ضرب سکه است و کلمات روی آن را بررسی کنید. جای صحیح نقطه‌های عبارت بانک مرکزی در نوشته‌های روی سکه بسیار کمک‌کننده خواهد بود. به رنگ سکه هم می‌توانید توجه کنید. سکه باید طلایی باشد. اگر فکر می‌کنید زرد است یا رگ‌هایی از سبز و سفیدی دارد، پس اصل نیست و تقلبی است. در آخر می‌توانید سکه را خودتان وزن کنید. وزن همه سکه‌ها دقیق است، اگر وزن سکه بالاتر یا پایین‌تر از آنچه که در این مقاله گفتیم بود، به اصل بودن آن شک کنید.
قبل از خرید سکه طلا به چه نکاتی توجه کنیم؟
اول هدفتان را از خرید سکه مشخص کنید. می‌خواهید سکه را هدیه بدهید یا برای سرمایه‌گذاری آن را می‌خرید. اگر هدفتان هدیه است، سکه‌های گرمی یا پارسیان گزینه بهتری‌اند. اما اگر می‌خواهید سرمایه‌گذاری کنید، باید چند نکته را به‌خاطر بسپارید. سکه‌های طرح قدیم چندان برای سرمایه‌گذاری مناسب نیستند. چون متقاضی کمی دارند و نمی‌توانید راحت آن‌ها را بفروشید. سعی کنید سکه‌هایی بخرید که سال ضرب 1386 را داشته باشند.
حتماً قیمت سکه را از قبل بدانید و با آگاهی کامل خرید کنید. سراغ فروشنده و مغازه‌دار معتبر بروید. مثلاً از مغازه‌هایی خرید کنید که جواز سکه فروشی و هولوگرام اتحادیه دارند. اگر از مراکز معتبر خرید کنید، سکه هولوگرام دارد. هولوگرام‌های طلایی‌رنگ روی سکه کد شامد دارد. اسم مکانی که از آن خرید کرده‌اید روی این هولوگرام ثبت شده است. بنابراین از اصل بودن هم مطمئن می‌شوید.
بهترین نوع سکه برای سرمایه‌گذاری کدام است؟
ابتدا مدت‌زمان سرمایه‌گذاری‌تان را مشخص کنید. اگر سرمایه‌گذاری‌تان نسبتاً کوتاه‌مدت یا میان‌مدت است و دنبال اینید که راحت سرمایه‌تان را نقد کنید، بهتر است سکه بهار آزادی طرح جدید بخرید. چون به‌راحتی در بازار نقد و خرید و فروش می‌شود. ولی باید به یاد داشته باشید که این سکه حباب زیادی دارد. دلیلش هم نسبت عرضه و تقاضاست.
اگر دنبال سرمایه‌گذاری بلندمدت‌تر هستید، سکه بهار آزادی طرح قدیم انتخاب بهتری است. این سکه حباب کمتر و ارزش تاریخی بیشتر نسبت به دیگر سکه‌ها دارد. اما تقاضایش در بازار کم است و به‌راحتی نمی‌توانید آن را نقد کنید. بین سکه‌های بهار آزادی، نیم‌سکه نیز نسبت به بقیه سکه‌ها قیمت مناسب‌تری دارد؛ اما درعین‌حال، حبابش از بقیه سکه‌ها بیشتر است.
خرید سکه برای سرمایه‌گذاری به چه کسانی توصیه می‌شود؟
خرید سکه را به کسانی توصیه می‌کنیم که بودجه نسبتاً خوبی دارند. کسانی که بودجه کمی دارند، درهرصورت نمی‌توانند سکه بخرند. بهترین راه برای افراد با بودجه کم، خرید طلای آب شده است. شما با هر میزان بودجه‌ای که داشت باشید، می‌توانید از سایت گلدیکا، طلای آب شده بخرید. خوبی طلای آب شده این است که مالیات، اجرت و سود ندارد و شما روی اصل طلا، سرمایه‌گذاری می‌کنید.
روش محاسبه قیمت سکه بهار آزادی
گفتیم که همه سکه‌های بهار آزادی عیارشان 22 است و فقط وزنشان با یکدیگر متفاوت است. برای محاسبه قیمت سکه بهار آزادی، از فرمول زیر کمک می‌گیرند:
مالیات و سود هنگام خرید سکه به قیمت آن اضافه می‌شود؟
خیر. هنگام خرید سکه لازم نیست سودی به فروشنده بپردازید. همین‌طور از یک سکه تا پنج سکه، از پرداخت مالیات معاف است. برای خرید سکه نسبت به مازاد ۵ تا ۱۵ سکه، ۹۶۰ هزار تومان به‌ازای هر عدد باید مالیات بپردازید. برای خرید سکه نسبت به مازاد ۱۵ سکه تا ۲۵ سکه، ۱ میلیون و ۲۸۰ هزار تومان مالیات به‌ازای هر قطعه مالیات تعیین کرده‌اند. برای خرید سکه نسبت به مازاد ۲۵ سکه تا ۱۰۵ سکه نیز به‌ازای هر قطعه، ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان باید مالیات بدهید.
انواع سکه طلا را معرفی کردیم و به سؤالات متداول درباره آن‌ها پاسخ دادیم. اگر سکه را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کرده‌اید، حواستان به نکاتی باشد که در مقاله گفتیم. همین‌طور برای‌آنکه خیالتان از اصل بودن خریدتان راحت باشد، سعی کنید از مغازه‌های معتبر خرید کنید.
سوالات متداول
بهترین نوع سکه برای سرمایه‌گذاری کدام است؟
بستگی به مدت‌زمان سرمایه شما دارد. اما بهترین سکه برای سرمایه‌گذاری، سکه امامی است.
مالیات سکه چقدر است؟
برای خرید سکه نسبت به مازاد ۵ تا ۱۵ سکه، ۹۶۰ هزار تومان به‌ازای هر عدد باید مالیات بپردازید. برای خرید سکه نسبت به مازاد ۱۵ سکه تا ۲۵ سکه، ۱ میلیون و ۲۸۰ هزار تومان مالیات به‌ازای هر قطعه مالیات تعیین کرده‌اند. برای خرید سکه نسبت به مازاد ۲۵ سکه تا ۱۰۵ سکه نیز به‌ازای هر قطعه، ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان باید مالیات بدهید.
سکه امامی و سکه بهار آزادی چه فرقی با یکدیگر دارند؟
سال ضرب سکه امامی، 1370 است. روی این سکه چهره امام خمینی حک شده و پشت آن، عکس حرم امام رضاست. اما سال ضرب سکه بهار آزادی طرح قدیم برای 1358 است. روی آن اسم حضرت علی سه بار آورده شده و پشت آن هم عکس از بارگاه اما رضاست.
"
