توسط : تشخیص نگین اصل از بدل، مهم‌ترین چالش هنگام خرید زیورآلات و جواهرات است. بسیاری از افراد تمایل دارند زیورآلاتی با سنگ‌های قیمتی بخرند و در این راستا دنبال راه‌هایی برای تشخیص نگین‌های اصلی از نمونه‌های تقلبی در بازارند. برای این کار، روش‌های مختلفی وجود دارد و توجه به نکات خاصی ضروری است. اگر شما هم علاقه‌مند به یادگیری بیشتر در این زمینه‌اید، پیشنهاد می‌کنیم ادامه این مقاله را از دست ندهید.
نکات کلی برای تشخیص اصل از بدل
پیش از اقدام به بررسی و تشخیص نگین اصل از بدل، باید آن‌ها را به دقت تمیز کنید. برای این منظور، سنگ را درون یک پارچه تمیز بپیچید و با انگشتان خود آن را مالش دهید تا هرگونه آلودگی و گرد و غبار از سطحش زدوده شود؛ سپس نکات زیر را مد نظر قرار دهید:
- چگالی نگین‌های بدل از نگین‌های طبیعی بالاتر است؛
- نگین‌های طبیعی به خاطر ماهیت تشکیل خود در طبیعت، یکسری ترک و شکاف دارند؛ درحالی‌که نگین‌های مصنوعی به سبب فرایند ساختشان، کاملاً یکدست و بدون نقص‌اند؛
- نگین‌های بدل معمولاً درخشش بیشتری نسبت به نگین‌های طبیعی دارند؛ زیرا نگین‌های اصل در محیط طبیعی خود تحت تأثیر عوامل فرسایشی قرار می‌گیرند.
برای اینکه اسم سنگ‌های قیمتی به انگلیسی را بدانید، به جدول زیر نگاه کنید:
| لیست سنگ‌ها | نام سنگ‌ها به زبان انگلیسی |
|---|---|
| عقیق | Agate |
| در نجف | Dur Najaf |
| سنگ دلربا | Aventurine |
| فیروزه | Turquoise |
| یاقوت سرخ | Ruby |
| یاقوت کبود | Sapphire |
| مروارید | Pearls |
| زمرد | Emerald |
| الماس | Diamonds |
| توپاز | Topaz |
| کوارتز | Quartz |
| آمیتیست | Amytist |
چگونه نگین یا سنگ اصل را از بدل تشخیص بدهیم؟
با رعایت نکات ساده زیر، می‌توانید نگین‌های اصل را از نگین‌های بدل جدا کنید:
تشخیص عقیق اصل از تقلبی
عقیق، جزء سنگ‌های زینتی معروف در ایران است و راه‌های زیادی برای تشخیص عقیق اصل از تقلبی وجود دارد. وجود بوی مواد شیمیایی یا اسید، نشانه‌ای از تقلبی بودن آن است. سنگ‌های عقیق اصل، شفاف‌اند و وزن بیشتری نسبت به نمونه‌های بدل دارند. نمونه‌های تقلبی معمولاً در برابر تغییرات ناگهانی دما مقاومت کمی دارند و ممکن است ترک بردارند. ایجاد خراش بر سطح سنگ پس از ضربه هم می‌تواند نشانه‌ای از تقلبی بودن آن باشد.
تشخیص نجف اصل از تقلبی
برای تشخیص نجف اصل از تقلبی باید بدانید که نجف اصل، معمولاً رگه‌هایی دارد که نشان دهنده طبیعی و معدنی بودنش است. اگر شفافیت سنگ زیاد باشد و رگه‌ای در آن مشاهده نشود، احتمال تقلبی بودن آن وجود دارد.
وزن در نجف اصل، حداقل 2 تا 3 برابر بیشتر از وزن ظاهری‌اش است. وقتی اصل را روی شیشه یا سطحی صاف بکشید، هیچ‌گونه خط و خشی رویش نمی‌افتد؛ درحالی‌که نمونه‌های تقلبی به‌راحتی سایش پیدا می‌کنند. اگر در نجف اصلی را در آب قرار دهید، پس از مدت کوتاهی آب اطراف آن حالت کدری پیدا می‌کند.
تشخیص سنگ دلربا اصل
سنگ دلربا را با بافتی دانه‌ای و خشن می‌شناسند. سطح این سنگ را پس از جلاکاری، شبیه به یک شیشه مات می‌دانند و از نرمی و درخشش آن بسیار تعریف می‌کنند. گاهی اوقات در تشخیص سنگ دلربا اصل، آن را با فلدسپات اشتباه می‌گیرند؛ ولی فلدسپات در رنگ‌هایی از نارنجی تا قرمز وجود دارد و به خاطر شفافیت بیشترش، به‌راحتی از سنگ دلربا تمیزدادنی است.
از کجا بدانیم فیروزه اصل است؟
فیروزه تقلبی معمولاً وزن کمتری نسبت به فیروزه اصل دارد؛ زیرا از موادی مانند پلاستیک یا سایر ترکیبات ارزان قیمت به دست می‌آید. در مقابل، فیروزه طبیعی به خاطر ترکیب مواد معدنی مانند مس، آلومینیوم و آهن سنگین‌تر است. این سنگ، بافتی متراکم دارد که با لمس آن را حس می‌کنید.
دیگر از کجا بدانیم فیروزه اصل است؟ برای شناسایی سنگ‌های فیروزه‌ای که به‌طور مصنوعی رنگ شدند، یک آزمایش ساده با «استون» وجود دارد. کافی است فیروزه را به مدت چند دقیقه در استون قرار دهید. اگر رنگ حل شده و به استون منتقل شود، فیروزه تقلبی است که رنگ مصنوعی دارد.
یکی دیگر از روش‌های کارآمد هم «آزمایش سوزن» است. در این روش، ابتدا سوزن را داغ کنید و سپس به سنگ فیروزه بزنید. اگر سوزن باعث ذوب یا سوختن سنگ شود، این نشان می‌دهد که سنگ را احتمالاً از رزین یا پلاستیک ساختند و تقلبی است. در آخر، با استفاده از ناخن، فیروزه را بررسی کنید. معمولاً اگر ناخن به سطح سنگ گیر کند، اصل است.
تشخیص عقیق سیاه اصل
هنگام تشخیص عقیق سیاه اصل یادتان باشد که این سنگ به‌راحتی خط و خش بر نمی‌دارد. با توجه به سختی زیاد عقیق، دمای ذوب آن معمولاً بالاتر از ۲۰۰۰ درجه سانتی‌گراد است. بنابراین، حتی اگر قطعه‌ای از عقیق را روی آتش قرار دهید، هیچ تغییری در رنگ یا شکلش مشاهده نمی‌کنید. عقیق در زمستان «احساس گرما» و در تابستان «احساس سردی» ایجاد می‌کند. این تغییر دما را با لمس سنگ، احساس خواهید کرد.
تشخیص اصل بودن مروارید
برای تشخیص مروارید واقعی، یکی از روش‌های قدیمی این است که مروارید را روی دندان بکشید. مروارید اصل معمولاً حس زبری دارد؛ زیرا از لایه‌های نازک طبیعی تشکیل شده است. در مقابل، مروارید تقلبی به سبب ساختار صاف و یکدستش، نرم‌تر به نظر می‌رسد. کشیدن ناخن روی سطح مروارید هم به شما در شناسایی زبری یا صافی آن کمک می‌کند.
روش دیگر «ارزیابی دمای مروارید» است. پیش از این کار، مروارید را در مکانی ثابت قرار دهید تا دمای آن پایدار شود. مروارید واقعی معمولاً خنک‌تر از پوست است و این خنکی برای چند لحظه باقی می‌ماند.
تشخیص اصل بودن یاقوت
خلاف تصور عموم مردم، نگین‌های کاملاً بی‌عیب و نقص، ممکن است تقلبی باشند. به خاطر نحوه تشکیل طبیعی یاقوت کبود، معمولاً ایرادات داخلی جزئی در ساختار آن به چشم می‌خورد. همین ویژگی، نشانه‌ای از اصالت آن است.
یاقوت سرخ به استحکام بسیار بالایش شهرت دارد و از سنگ‌های قیمتی سخت به شمار می‌رود. این سنگ، به ندرت خراش پیدا می‌کند و از نظر سختی، پس از الماس قرار می‌گیرد. ساده‌ترین روش برای تشخیص اصل بودنش، توجه به رنگ نگین است. یاقوت سرخ اصیل، باید قرمز و روشن باشد.
در مقابل، نگین‌های تقلبی معمولاً ظاهری، شفاف‌تر و جلوه‌ای، کمتر دارند. اگر نگین، قرمز تیره به نظر رسید، نباید بلافاصله آن را جعلی بدانید؛ زیرا این امکان وجود دارد که نگین واقعی باشد، اما یاقوت سرخ نباشد. یکی دیگر از روش‌ها «آزمایش مقاومت آن در برابر خراش» است. نگین را بین انگشتان خود بگیرید و با یک سکه یا ناخن آن را خراش دهید. اگر خط و خش روی سطح نگین ایجاد شد، احتمالاً نگین تقلبی است.
در مورد یاقوت کبود، این نگین باید رنگ آبی تیره داشته باشد و در هنگام تابش نور، تنها رنگ آبی خود را بازتاب کند. اگر نگین هنگام حرکت در نور، رنگ‌های دیگری منعکس کرد، باید به اصل بودن آن شک کرد. یاقوت کبود واقعی، خراش‌پذیر نیست. وجود خطوط یا حباب‌های ریز بر سطح نگین، می‌تواند نشانه جعلی بودن آن باشد.
تشخیص اصل بودن الماس
برای تشخیص اصالت یک الماس، توانایی آن را در برش شیشه بررسی کنید. یک الماس واقعی قادر است شیشه را هم به‌راحتی برش دهد؛ اما نگین‌های تقلبی از چنین قابلیتی برخوردار نیستند. روش دیگر «آزمایش مه» است. برای انجامش، کافی است نفس گرم خود را روی الماس بدمید؛ اگر الماس به سرعت بخار را پراکنده کند، اصل است اما اگر بخار برای چند ثانیه روی سطح باقی بماند، احتمال تقلبی بودنش بالا می‌رود.
الماس واقعی، نوری که از آن عبور می‌کند را به گونه‌ای خاص می‌شکند. جعل چنین خاصیتی بسیار دشوار است، زیرا این ویژگی ذاتی الماس است. روش آخر هم «آزمایش روزنامه» است. برای این کار، یک برگه روزنامه را زیر نگین قرار دهید و آن را وارونه روی متن بگذارید. اگر حروف چاپ شده روزنامه یا حتی لکه‌های سیاه آن از میان سنگ دیده شوند، درصد تقلبی بودن بسیار زیاد است. یک الماس واقعی، نور را به حدی خم می‌کند که نمی‌توان متن را از میان آن دید.
تشخیص اصل بودن زمرد
تشخیص اصالت زمرد کار آسانی نیست. این سنگ قیمتی معمولاً باید نقص‌های کوچکی داشته باشد تا نشان دهد که طبیعی است. برای ارزیابی اصالت زمرد، دنبال نشانه‌های داخلی مانند ترک‌ها یا خطوط طبیعی باشید که اصالت آن را تأیید می‌کند. توجه به حباب‌های کوچک در نگین نیز اهمیت دارد؛ زیرا این حباب‌ها اغلب نشانه‌ای از مصنوعی بودن سنگ‌اند.
دقت به رنگ زمرد هم، سرنخی برای تشخیص اصل یا تقلبی بودن آن است. بسیاری از افراد معتقدند بهترین زمردها از معادن کلمبیا به دست می‌آیند. این زمردها به خاطر کیفیت و زیبایی، محبوب‌ترین و ارزشمندترین نمونه‌های موجود در بازار به شمار می‌روند.
البته زمرد در کشورهای دیگری مانند زامبیا، برزیل و افغانستان هم وجود دارد. منبع زمرد بر ویژگی‌های ظاهری آن تأثیر می‌گذارد؛ به‌عنوان‌مثال، زمردهای کلمبیا معمولاً دارای سایه‌ای سبزند که با نمونه‌های دیگر تفاوت دارد.
تشخیص اصل بودن آمیتیس از شیشه
برای شناسایی نگین آمتیس اصل از نمونه تقلبی، مشابه روش‌های تشخیص مروارید عمل کنید. نگین آمتیس را در دست بگیرید و دمای آن را ارزیابی کنید. با کشیدن آمتیس روی سطح شیشه نیز، خطی سفید بر جای می‌ماند که نشانه‌ای از اصالت آن است.
سخن پایانی
ما در این مقاله تلاش کردیم مفیدترین و کاربردی‌ترین نکات را برای تشخیص سنگ اصل از بدل بگوییم. سنگ‌های قیمتی به سبب جذابیت و زیبایی خاصشان، همواره توجه بسیاری را به خود جلب کرده‌اند. همین جذابیت باعث شده است که برخی افراد سودجو در عرصه تولید زیورآلات با نگین‌های غیر اصل فعالیت کنند. امیدواریم با استفاده از این نکات بتوانید هنگام خرید جواهرات مزین به سنگ‌های قیمتی، انتخابی آگاهانه داشته باشید.
"
