بسیاری از افراد وجود فلزات گرانبها در اعماق اقیانوسها را واقعیتی انکارناپذیر میپندارند و پژوهشهای علمی نیز حضور این منابع ارزشمند در بستر دریاها را تایید میکنند. مخترعان و متخصصان با هدف دستیابی به این گنجینهها، راهکارهای مختلفی را برای استخراج طلای زیر آب جستجو میکنند. در مقاله پیش رو ضمن پاسخ به پرسشهای موجود درباره چگونگی اجرای این کار، امکانپذیری فنی و زوایای گوناگون آن را واکاوی خواهیم کرد.
طلای زیر آب چیست؟ هر آنچه باید بدانید
طلا چگونه به وجود می آید؟ طلای زیر آب به طلاهایی اشاره دارد که در اعماق دریاها و اقیانوسها قرار دارند. این نوع طلا به دلیل قرار گرفتن در بستر آبهای عمیق و دسترسی محدود، از ارزش و قیمت بالایی برخوردار است. در کف اقیانوسها، سنگهایی وجود دارند که حاوی ذرات ریز طلا هستند، اما استخراج این طلا به دلیل رقیق بودن و حالت محلول در آب، بسیار دشوار است. جداسازی این طلا از سنگها فرآیندی زمانبر و پیچیده بوده و به تجهیزات و فناوریهای خاصی نیاز دارد که هزینه و تلاش زیادی را میطلبد.
بیشتر بخوانید:طلا و محیط زیست: آیا استخراج طلا زمین را نابود میکند؟
زیر آب طلا هم وجود دارد؟
بر اساس دادهها و آمار بهدستآمده، حجم طلای موجود در آبهای جهان حدود 10 تا 20 میلیون تن برآورد شده است. در مقابل، مقدار طلای موجود در خشکی به 200 میلیون تن میرسد که در مقایسه با حجم طلاهای زیر آب، بیشتر است. این حجم عظیم طلای زیر آب موجب شده است که پژوهشگران با استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته، راههای جدیدی برای استخراج آن پیدا کنند.

استخراج چنین حجم بزرگی از طلا، نهتنها نیازمند هزینههای هنگفت است؛ بلکه به دستگاههای پیچیده و تجهیزات خاصی نیز احتیاج دارد. فردی به نام فریتز هابر با معرفی روشی نوین، گامی بزرگ در مسیر استخراج طلای زیر آب برداشت و این امکان را بهصورت علمی و عملی بررسی کرد. تحقیقات در این زمینه همچنان در حال پیشرفت است، اما با توجه به غلظت بسیار کم طلا در آبهای اقیانوس، فرآیند استخراج آن هنوز از نظر اقتصادی مقرون به صرفه به نظر نمیرسد.
چقدر طلا در اقیانوسها وجود دارد؟
اقیانوسها فلزات ارزشمندی را در میان لایههای سنگین و رسوبات بستر خود پنهان میدارند. این ذرات به صورت محلول در آب پراکنده ماندهاند و وجود طلای زیر آب را از دید غیرمسلح مخفی میکنند. کارشناسان حجم کل این ذخایر را حدود ۲۰ میلیون تن تخمین میزنند که سهمی معادل ۴ کیلوگرم را برای هر فرد روی کره زمین رقم میزند. چالشهای فنی و هزینههای گزاف، بهرهبرداری اقتصادی از این منابع عظیم را در شرایط فعلی ناممکن میسازد.
آیا میتوان طلای زیر آب را استخراج کرد؟
پیشرفتهای چشمگیر تکنولوژی، استخراج طلا از آب دریا را به مرحله اجرا درمیآورد، اما هزینههای عملیاتی بالا همچنان چالش اصلی این صنعت را شکل میدهد. دشواری فرآیند جداسازی طلای زیر آب از سنگهای بستر دریا، بخش عمدهای از این مخارج گزاف را به خود اختصاص میدهد. توسعه مستمر دانش فنی در آیندهای نزدیک، روشهای کارآمدتری را ارائه میکند و این فعالیت را به حوزهای سودآور تبدیل میکند.

آیا در ماسه های بادی یا روان هم طلا وجود دارد؟
فرسایش بادی در طی میلیونها سال، ساختار زمینشناسی مناطق کویری را دگرگون میسازد و ذرات معدنی سنگین را در لایههای زیرین تپههای شنی متمرکز میکند. مکانیسم جداسازی فیزیکی در خشکی، شباهتهای دینامیکی فراوانی با نحوه تهنشینی طلای زیر آب و کانی طلا در بستر رودخانهها و دریاها دارد. بادهای مداوم، دانههای سبک کوارتز را جابهجا میکنند و ذرات طلای آزاد را در نواحی خاصی از ماسههای روان باقی میگذارند. برای اطلاعات بیشتر میتوانید به مقاله کانی طلا چیست مراجعه کنید.
ذرات طلای موجود در این ماسهها غالباً ابعادی میکروسکوپی دارند و اکتشاف آنها چالشهای فنی متفاوتی را نسبت به پروژههای طلای زیر آب ایجاد میکند. تکنولوژیهای نوین سال ۲۰۲۵ با بهرهگیری از پهپادهای مجهز به سنسورهای طیفسنجی، تجمعات نانوذرات طلا را در دل کویرهای وسیع شناسایی میکنند. این ابزارهای پیشرفته، هزینههای سربار اکتشاف در پهنههای شنی را کاهش میدهد و دقت نقشهبرداری معدنی را تضمین میکند.
بیشتر بخوانید:یافتن طلا در طبیعت ایران؛ کدام رودخانه در ایران طلا دارد؟
بسیاری از کویرهای فعلی جهان در ادوار زمینشناسی گذشته، بستر اقیانوسهای باستانی را تشکیل میدادند. بقایای طلای زیر آب که در آن دوران تهنشین گشتهاند، اکنون پس از خشک شدن دریاها در میان ماسههای بادی و روان این مناطق خودنمایی میکنند. زمینشناسان با ردیابی خطوط ساحلی قدیم و تحلیل لایههای رسوبی، پتانسیل معدنی این نواحی خشک را مورد ارزیابی دقیق قرار میدهند.
استخراج از تپههای ماسهای به دلیل عدم نیاز به تجهیزات غواصی، فرآیند سادهتری را نسبت به شکار طلای زیر آب رقم میزند. متدهای جدید جداسازی خشک «Dry Washing» با استفاده از جریان هوا و ارتعاش، ذرات طلا را بدون مصرف آب از ماسه جدا میسازند. این روشهای سازگار با محیط زیست، بهرهبرداری از ذخایر کمعیار بیابانها را به فعالیتی سودآور و پایدار تبدیل میکنند.
بیشتر بخوانید:با نحوه تشخیص سنگ طلا با وایتکس آشنا شوید؛ 6 مرحله جادویی

آیا افسانه طلای زیر آب واقعیت دارد؟
همانطور که در مقاله بررسی کردیم همچون بزرگترین معادن طلای جهان، آبهای سطح کره زمین و اقیانوسها حدود ۲۰ میلیون تن طلا را در دل خود پنهان میدارند. دستیابی به این منابع ارزشمند به دلیل پیچیدگیهای فنی، چالشهای دشواری را پیش روی استخراج طلای زیر آب قرار میدهد. غلبه بر فشار شدید و غلظت پایین، تجهیزات پیشرفته و سرمایهگذاریهای سنگینی را میطلبد. فناوریهای نوین در آینده، موانع هزینهبر فعلی را مرتفع و دسترسی به این گنجینهها را ممکن میسازند.
