الماس، از کربن تشکیل شده و طی میلیونها سال در اعماق زمین تحت فشار و دمای بسیار بالا شکل گرفته است. الماس را بهعنوان سختترین ماده طبیعی میشناسند و در بسیاری از صنایع به کار میرود. ازآنجاییکه شناسایی اصل بودن و کیفیت الماس از اهمیت بالایی برخوردار است، موسسه گوهرشناسی آمریکا (GIA) سیستم درجهبندی خاصی را برای ارزیابی کیفیت آن معرفی کرده که استاندارد 4C نام دارد. اگر به دنیای الماس علاقهمندید، پیشنهاد میکنیم با ما همراه باشید تا استاندارد 4C را بشناسید.
استاندارد 4C چیست؟
مؤسسه گوهرشناسی آمریکا را بهعنوان مرجع اصلی شناسایی الماسهای مرغوب و تعیین درجه کیفی آنها میشناسند. این مؤسسه پس از انجام ارزیابیهای دقیق روی الماسها توسط کارشناسان حرفهای و دوره دیده، برای هر کدام گواهیای صادر میکند که به شناسنامه GIA معروف است.
داشتن چنین شناسنامهای علاوه بر تضمین اصالت الماس، امکان تخمین قیمت نهایی آن را با استفاده از چهار عامل کلیدی فراهم میکند. این چهار عامل که با نام «چهار C» معروف شدهاند، به ویژگی خاصی از الماس اشاره دارند. در ادامه بهطور کامل استاندارد 4C را برایتان توضیح میدهیم.
قیراط (Carat)
وزن الماس یکی از عوامل کلیدی در تعیین قیمت نهایی آن به شمار میرود. رابطه مستقیم و تصاعدی میان قیمت و وزن قیراط وجود دارد؛ یعنی هر چه وزن الماس بیشتر باشد، قیمت آن بهطور چشمگیری افزایش مییابد و بالعکس.

قیراط چیست؟ یک قیراط چند گرم است؟
رنگ (Color)
رنگ الماس بر جذابیت و درخشندگی ظاهری آن اثرگذار است. هر چه الماس شفافتر و بیرنگتر باشد، کیفیت آن افزایش مییابد. طیف رنگی الماس از D شروع و تا Z ادامه دارد. با نزدیک شدن به Z، کیفیت الماس کاهش مییابد. الماسهایی که در دسته رنگی D تا F قرار دارند، بهترین و گرانترین نوعاند.
تشخیص تغییرات رنگی این الماسها با دقت زیاد امکانپذیر خواهد بود. رنگ الماس میتواند از شفافیت کامل به زرد یا حتی قهوهای متمایل شود. الماسهای بیرنگ که در دسته سفید قرار میگیرند، از ارزش بسیار بالایی برخوردارند و گرانترند.
خلوص و شفافیت (Clarity)
کارشناسان مجرب با استفاده از تجهیزات ویژه درجه خلوص الماس را ارزیابی میکنند. هر چه میزان خلوص الماس بیشتر باشد، ارزش آن هم افزایش مییابد. این ویژگی تأثیر زیادی بر شفافیت و درخشندگی سنگ دارد. عیوب داخلی الماس به کیفیت آن بستگی دارند و درجه شفافیت آن از بیعیب تا درجه 3 متغیر است. درجه 3، نقصهای بیشتر الماس را نشان میدهد. برای ارزیابی خلوص الماس باید عوامل زیر بررسی شود:
- تعداد؛
- اندازه؛
- رنگ؛
- نوع.
اگر الماس، ناخالصی کمتری داشته باشد، نادرتر و باکیفیتتر است. سیستم استاندارد GIA این ناخالصیها را در 11 سطح مختلف طبقهبندی میکند که از FL (بدون هیچ ناپاکی) تا I3 (دارای ناپاکیهای مشهود) متغیر است.

برش (Cut)
در الماس، دو ویژگی «برش و کیفیت» تأثیر زیادی بر زیبایی آن دارند. این ویژگیها بهشدت بر درخشندگی و نحوه تجزیه نور در سنگ تأثیرگذار است. با تغییر زاویه الماس در نور، رنگهای مختلف به چشم میخورد. اگر تراش بهدرستی انجام نشود، درخشندگی سنگ بهشدت کاهش مییابد. تراش الماس و شکلدهی به آن، کار پیچیدهای است. برای ایجاد یک برش بینقص «تقارن و تناسب در برش» اهمیت زیادی دارد؛ زیرا این موارد بر میزان درخشش و انعکاس نور در الماس تأثیر دارند.
در بازار میبینیم که الماس را به اشکال مختلفی برش میدهند. محبوبترین و معروفترین برش «برش برلیان یا گرد» است که به خاطر وجوه متقارن و متعدد، درخشش خاصی به الماس میدهد. بهطورکلی تقارن، تناسب و صیقلدهی درست سنگ پس از تراش از عواملیاند که بر ویژگیهای برش تأثیر میگذارند.
الماس هم مانند هر کالای گرانبها و ارزشمند دیگر، برای ارزیابی کیفیتش یکسری ویژگیهای خاصی دارد. استاندارد 4C، به این ویژگیها اشاره میکند. اگر شاخصهای استاندارد 4C بهتر باشند، ارزش مالی الماس افزایش مییابد. البته بسیاری از افراد قادر به خرید الماسهای لوکس نیستند، ازاینرو الماسهای مصنوعی به بازار عرضه شدند و در مدت زمان کوتاهی محبوبیت زیادی کسب کردند. توصیه میکنیم برای خرید الماس با افراد خبره مشورت کنید تا در خریدتان دچار اشتباه نشوید.