نمودار عمق بازار به معاملهگران نشان میدهد کجا باید محتاط باشند و کجا میتوانند با خیال راحتتر معامله کنند. عمق بازار به ما میگوید که یک بازار چقدر توانایی جذب معاملات بزرگ را دارد. درست شبیه یک استخر بزرگ که در آن، شیرجه زدن یک نفر موجهای کوچکی ایجاد میکند، در بازار عمیق هم معاملات درشت تأثیر چندانی روی قیمتها نمیگذارند. با درک این نمودار، شما میتوانید تصمیمهای هوشمندانهتری در معاملات خود بگیرید.
عمق بازار به چه معناست و بازار عمیق یعنی چه؟
عمق بازار نشان میدهد یک بازار چقدر میتواند معاملات بزرگ را بدون تکان خوردن شدید قیمتها هضم کند.
تصور کنید در یک استخر هستید. استخر عمیق مثل بازار عمیق است؛ وقتی در آن شیرجه میزنید، سطح آب زیاد بالا نمیآید. اما در یک استخر کمعمق، حتی با یک شیرجه کوچک، آب به اطراف میپاشد. عمق بازار هم همینطور است؛ در بازار عمیق، معاملات بزرگ تأثیر کمی روی قیمت میگذارند.
عمق بازار به ما میگوید چه تعداد خریدار و فروشنده در قیمتهای مختلف حضور دارند. هرچه تعداد این افراد بیشتر باشد، بازار عمیقتر است. در بازار عمیق، میتوانید به راحتی معامله کنید بدون اینکه نگران تغییرات ناگهانی قیمت باشید.
اما در بازار کمعمق، اوضاع فرق میکند. در این حالت، یک معامله بزرگ میتواند قیمتها را بالا و پایین ببرد.
عمق بازار چه اطلاعاتی به شما میدهد؟
- شناسایی نقاط حساس قیمتی در بازار: نقطهای که همه فروشندهها یا خریدارها آنجا صف کشیدهاند و قیمت معمولاً در آن نقطه یا برمیگردد یا رد میشود.
- دنبال کردن رد پای نهنگهای بازار (بازیگران بزرگ) که با خرید و فروشهای کلان خود میتوانند قیمت را بالا و پایین ببرند.
- فهمیدن اینکه چقدر راحت میشود در بازار معامله کرد. وقتی خریدار و فروشنده زیاد باشند، پول راحتتر در بازار میچرخد. در بعضی قیمتها معاملهگرها شلوغتر و در بعضی قیمتها خلوتترند. اگر تعدادشان کم باشد، قیمت خرید و فروش از هم فاصله میگیرد و حتی معاملات کوچک هم میتوانند قیمت را جابهجا کنند.
- پیشبینی اینکه بازار آرام میماند یا پر نوسان میشود. وقتی همه با هم میخواهند هم بخرند و هم بفروشند، یعنی بازار میخواهد پر تلاطم شود. اما اگر همه فقط میخواهند بخرند یا فقط بفروشند، قیمت احتمالاً یک مسیر مشخص را طی میکند.
- تشخیص اینکه آیا قیمت از یک نقطه مهم عبور میکند یا نه. معاملهگر به نقاط اوج و فرود قبلی نگاه میکند. وقتی میبیند سفارشهای خرید ناگهان زیاد و سفارشهای فروش کم میشوند، احتمالاً قیمت میخواهد بالاتر برود.
- محاسبه اینکه چقدر میتوانیم سفارش بگذاریم که قیمت را به هم نریزیم. اگر در یک قیمتی معاملهگر کم باشد، حتی یک سفارش حجیم میتواند همه چیز را به هم بریزد.
نکته جالب اینجاست که عمق بازار برای هر کسی معنای متفاوتی دارد. برای یک معاملهگر کوچک، بازاری با گردش مالی ۱۰۰ میلیون تومانی میتواند خیلی عمیق باشد. اما همین بازار برای یک شرکت بزرگ که میخواهد میلیاردها تومان معامله کند، کمعمق است.
نمودار عمق بازار را بشناسید!
نمودار عمق بازار یک ابزار کاربردی برای نشان دادن توانایی بازار در جذب سفارشهای درشت بدون تغییر چشمگیر در قیمتها است. این نمودار دو طرف دارد؛ یک طرف سبز برای خریداران و یک طرف قرمز برای فروشندگان. وقتی به نمودار عمق بازار نگاه میکنید، به راحتی میبینید چه تعداد آدم میخواهند در هر قیمتی معامله کنند.
در بازار عمیق، انگار دریایی پر از خریدار و فروشنده داریم و همه چیز متعادل است. برای نمونه، در بازار بیتکوین وقتی قیمت ۲۰ هزار دلار است، اگر یک نهنگ (معاملهگر بزرگ) بخواهد ۱۰۰ بیتکوین بخرد، قیمت خیلی تکان نمیخورد چون به اندازه کافی فروشنده وجود دارد. اما در یک بازار کمعمق، این خرید بزرگ میتواند قیمت را مثل یک موج بلند به بالا پرتاب کند. در کل، بازار عمیق نشان میدهد که آن دارایی چقدر سالم و قابل اعتماد است.
نمودار عمق بازار به ما میگوید که پول در بازار چطور جریان دارد و چه اتفاقی قرار است بیفتد. وقتی تعداد سفارشهای خرید و فروش در قیمت فعلی زیاد باشد، یعنی بازار نقدینگی خوبی دارد. به زبان ساده، اگر بخواهید ۱۰۰۰ سهم یا ارز دیجیتال بخرید یا بفروشید، میتوانید بدون دردسر و تغییر قیمت این کار را انجام دهید. درست مانند یک سوپرمارکت بزرگ که همه چیز به وفور در آن پیدا میشود و هیچوقت قفسههایش خالی نمیشود.
چطور از نمودار عمق بازار استفاده و آن را تحلیل کنیم؟
برای درک بهتر، یک مثال را بررسی میکنیم. فرض کنید اتریوم با قیمت ۲۰۰۰ دلار در بازار معامله میشود. در این لحظه، ۵۰۰ سفارش در سطوح مختلف قیمتی ثبت شدهاند. از این تعداد، ۳۰۰ سفارش فروش در قیمتهای ۲۲۰۰، ۲۵۰۰ و ۲۸۰۰ دلار قرار دارند. همچنین در قیمت ۳۰۰۰ دلار، ۱۰۰ سفارش فروش دیگر هم در صف انتظارند.
طرف مقابل، ۷۵ سفارش خرید در قیمت ۱۹۰۰ دلار و بقیه سفارشها در قیمت ۱۸۰۰ دلار منتظرند. این وضعیت به ما میگوید که فروشندگان بیشتری منتظر قیمتهای بالاترند و احتمالا روند صعودی خواهد بود.
خط سفارشات خرید (Bid Line)
خط سفارشات خرید، یک نوار سبزرنگ در سمت چپ نمودار است که نشان میدهد خریداران در چه قیمتهایی آماده خریدند. برای نمونه، در بازار بیتکوین وقتی قیمت ۴۰,۰۰۰ دلار است، شاید ببینیم که ۲۰۰ خریدار در قیمت ۳۹,۰۰۰ دلار و ۵۰۰ خریدار در قیمت ۳۸,۰۰۰ دلار سفارش گذاشتهاند. این خط سبز هر چه پررنگتر و بلندتر باشد، یعنی در آن قیمت، خریداران بیشتری صف کشیدهاند.
در بازار واقعی، خط سفارشات خرید به شما میگوید که کف قیمت کجاست. هنگامی که یک دیوار بزرگ از سفارشهای خرید در یک قیمت مشخص میبینید، آن نقطه احتمالا کف قیمت است. مثلا اگر در قیمت ۳۵,۰۰۰ دلار، سفارشهای خرید به اندازه ۱۰۰۰ بیتکوین باشد، قیمت به سختی میتواند از این سطح پایینتر برود.
خط سفارشات فروش (Ask Line)
خط سفارشات فروش، یک نوار قرمزرنگ در سمت راست نمودار است که فروشندگان را نشان میدهد. به عنوان نمونه، در بازار کاردانو با قیمت ۰.۵ دلار، ممکن است ببینیم ۵۰,۰۰۰ فروشنده در قیمت ۰.۵۵ دلار و ۱۰۰,۰۰۰ فروشنده در قیمت ۰.۶ دلار منتظرند. هر چه این خط قرمز در یک نقطه بلندتر باشد، یعنی فروشندگان بیشتری در آن قیمت میخواهند ارز خود را بفروشند.
خط سفارشات فروش، سقف قیمت را مشخص میکند. وقتی یک دیوار بزرگ از سفارشهای فروش در یک قیمت خاص وجود دارد، رد شدن از آن قیمت دشوار است. برای مثال، اگر در قیمت ۰.۷ دلار کاردانو، سفارشهای فروش به میزان ۵۰۰,۰۰۰ واحد باشد، قیمت به راحتی نمیتواند از این سطح بالاتر برود.
محور افقی (X Line)
محور افقی نمودار عمق بازار، درست شبیه یک نوار قیمت عمل میکند که از چپ به راست کشیده شده است. این خط قیمتها را به ما نشان میدهد و وسط آن، قیمت فعلی بازار قرار دارد. سمت چپ این محور، قیمتهای پایینتر از قیمت فعلی است که خریداران منتظر آناند و سمت راست، قیمتهای بالاتر است که فروشندگان برای آن صف کشیدهاند.
وقتی روی محور افقی حرکت میکنیم، میتوانیم ببینیم در هر قیمتی چه خبر است. این محور به ما این امکان را میدهد که بفهمیم فاصله قیمتی سفارشها چقدر است و چه قیمتهایی برای معاملهگران جذابتر است. هر نقطه روی این محور، یک قیمت مشخص را نشان میدهد که معاملهگران در آن سفارش ثبت کردهاند.
محور عمودی (Y Line)
محور عمودی نمودار، حجم سفارشها را در هر قیمت نشان میدهد. هر چه بالاتر برویم، یعنی تعداد سفارشها در آن قیمت بیشتر است. این محور عملاً تعداد سکهها، توکنها یا سهامهایی را نشان میدهد که معاملهگران میخواهند در هر قیمتی معامله کنند.
این محور به ما کمک میکند قدرت خریداران و فروشندگان را در هر قیمت بسنجیم. هرچه حجم سفارشها در یک قیمت بیشتر باشد، نمودار در آن نقطه به سمت بالا کشیده میشود و یک کوه بلندتر تشکیل میدهد که حاکی از علاقه بیشتر معاملهگران به آن قیمت است.
دیوار خرید (Buy Wall)
دیوار خرید زمانی شکل میگیرد که تعداد زیادی سفارش خرید در یک قیمت خاص جمع شده باشند. این دیوار در نمودار به شکل یک برآمدگی بزرگ سبزرنگ است و یعنی اینکه خریداران زیادی در این قیمت کمین کردهاند تا خرید کنند.
وقتی یک دیوار خرید قوی تشکیل میشود، به این معناست که معاملهگران اعتقاد دارند قیمت از این سطح پایینتر نخواهد رفت. این دیوار به عنوان یک سد محکم عمل میکند و جلوی سقوط بیشتر قیمت را میگیرد. البته گاهی این دیوارها ساختگیاند و نهنگهای بازار آن را برای گمراه کردن دیگران میسازند.
دیوار فروش (Sell Wall)
دیوار فروش هنگامی ایجاد میشود که حجم بالایی از سفارشهای فروش در یک قیمت مشخص تجمع کرده باشند. این دیوار در نمودار به صورت یک برآمدگی بزرگ قرمزرنگ است که صف طولانی فروشندگان در آن قیمت را نشان میدهد.
شکلگیری یک دیوار فروش قوی، سیگنال میدهد که معاملهگران معتقدند قیمت نمیتواند از این سطح بالاتر برود. این دیوار به عنوان یک مانع سخت عمل میکند و اجازه رشد بیشتر قیمت را نمیدهد. البته باید مراقب دیوارهای ساختگی بود که گاهی توسط بازیگران بزرگ بازار برای فریب سایر معاملهگران ایجاد میشوند.
جمعبندی
نمودار عمق بازار ابزاری ارزشمند برای هر معاملهگر است که میخواهد با چشمانی باز در بازار حرکت کند. این نمودار دو رنگ دارد؛ سبز برای خریداران و قرمز برای فروشندگان و به ما میگوید در هر قیمتی چه خبر است. با نگاه کردن به این نمودار، میتوانیم ببینیم بازار چقدر نفس دارد تا سفارشهای بزرگ را هضم کند. نکته مهمی که باید به خاطر داشته باشیم این است که هیچ ابزاری به تنهایی معجزه نمیکند. نمودار عمق بازار هم گاهی میتواند گمراهکننده باشد، چون نهنگهای بازار (معاملهگران بزرگ) گاهی با گذاشتن سفارشهای ساختگی سعی میکنند بقیه را گمراه کنند.
سوالات متداول
عرضه اولیه چیست؟
عرضه اولیه اولین حضور یک شرکت در بازار بورس است. در این روز، شرکتها معمولاً سهام خود را با قیمتی پایینتر از ارزش واقعی میفروشند تا مشتریهای بیشتری جذب کنند. به همین دلیل، خرید سهام در عرضه اولیه معمولاً برای سرمایهگذاران جذاب و سودآور است.
ساعت معامله صندوق طلا چه زمانی است؟
صندوقهای طلا همه روزه از شنبه تا چهارشنبه، از ساعت ۱۲ ظهر تا ۳ بعد از ظهر معامله میشوند. ضمناً نیم ساعت قبل از شروع معاملات، یعنی از ۱۱:۳۰ تا ۱۲، یک دوره پیشگشایش داریم که بازار آماده شروع معاملات است.
چگونه سود مجمع را دریافت کنیم؟
سه راه برای دریافت سود مجمع وجود دارد. راه اول و بهترین راه، استفاده از سامانه سجام است که به صورت الکترونیکی سود را به حساب شما واریز میکند. راه دوم، اعلام شماره حساب به شرکت است تا سود را مستقیم واریز کنند. راه سوم هم مراجعه حضوری به بانک است، البته این روش کمی وقتگیر است و بهتر است از دو روش اول استفاده کنید.