تهرانی‌های تازه متولد شده می‌توانند در ۸۹ سالگی خانه بخرند!

به گزارش بخش خبری گلدیکا، مدت زمان لازم برای خانه‌دار شدن در تهران به مراتب بالاتر از استانداردهای جهانی است. در حالی که میانگین جهانی این شاخص کمتر از ۱۵ سال است، خانوارهای تهرانی به طور متوسط نیاز دارند تا حدود ۸۹ سال پس‌انداز کنند. در سطح کشور این زمان حدود ۴۹ سال برآورد شده که تقریباً ۳ برابر استاندارد جهانی است.

شاخص «دسترسی به مسکن» که نشان می‌دهد یک خانواده با درآمد سالانه خود چه مدت برای خرید یک واحد ۱۰۰ متری نیاز دارد، بر اساس داده‌های مرکز آمار در کشور به طور متوسط ۱۰ سال و در تهران حدود ۱۸ سال است. این در حالی است که معیار رایج جهانی کمتر از ۱۵ سال محسوب می‌شود. با این حال، شاخص «مدت زمان انتظار با توجه به پس‌انداز سالانه» تصویر واقعی‌تری از وضعیت خانه‌دار شدن ارائه می‌دهد.

نرخ پس‌انداز خانوارها در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال قبل رشد کرده است؛ در سطح کشور از ۱۸ درصد به ۲۱ درصد و در تهران از ۱۳ درصد به ۲۰ درصد افزایش یافته است. بر اساس این داده‌ها، خانوارهای شهری در تهران برای خانه‌دار شدن به حدود ۸۹ سال پس‌انداز نیاز دارند، در حالی که این عدد برای کل کشور ۴۹ سال است.

این شاخص نسبت به سال ۱۴۰۲ بهبود قابل توجهی داشته است؛ زیرا در آن سال مدت انتظار در کشور ۵۹ سال و در تهران بیش از یک قرن و نیم (۱۵۲ سال) بود. کاهش بیش از ۴۰ درصدی مدت انتظار در تهران عمدتاً به سه عامل باز می‌گردد:

• نخست، رشد قیمت مسکن در سال ۱۴۰۳ به دلیل تحولات منطقه‌ای و نگرانی‌های سیاسی کند شد؛ نرخ تورم مسکن از بیش از ۶۰ درصد در سال ۱۴۰۲ به حدود ۱۵ درصد کاهش یافت.
• دوم، درآمد خانوارها فراتر از نرخ تورم مسکن رشد کرد؛ متوسط افزایش درآمد در کشور ۳۳.۶ درصد و در تهران ۲۹ درصد گزارش شد.
• سوم، نرخ پس‌انداز خانوارها بهبود یافت، هرچند بخش عمده این رشد ناشی از افزایش ارزش دارایی‌ها، به ویژه املاک طبقات مرفه، بود و مستاجران سهم کمی از آن داشتند.

با وجود این بهبودها، وضعیت همچنان بحرانی است. مدت زمان انتظار برای خانه‌دار شدن در تهران حدود ۶ برابر و در کل کشور ۳ برابر میزان متعارف جهانی است. در حالی که میانگین جهانی این شاخص حدود ۱۵ سال است، خانواده‌های تهرانی نزدیک به ۹۰ سال و سایر خانوارهای شهری کشور حدود ۵۰ سال باید صبر کنند تا صاحب‌خانه شوند.

این شکاف بزرگ نشان‌دهنده شدت «فقر مسکن» در ایران است. نرخ فقر مستاجران در سال ۱۴۰۲ به ۴۰ درصد رسید که رکورد دو دهه اخیر محسوب می‌شود. همچنین شکاف طبقاتی در مالکیت مسکن افزایش یافته است؛ در ۱۶ سال گذشته تعداد خانوارهای صاحب‌خانه در دهک دهم دو برابر شده، اما در دهک اول تنها ۶۰ درصد رشد داشته و هنوز همه مستاجران دهک اول از فقر مسکن رنج می‌برند.

افزایش شدید اجاره‌بها نیز بخش عمده پس‌انداز سالانه خانوارها را از بین برده و دو ابزار اصلی خانه‌دار شدن، یعنی پس‌انداز و تسهیلات بانکی، عملاً کارایی خود را از دست داده‌اند.

منبع: خبرآنلاین