مرحله سوم طرح کالابرگ الکترونیک هنوز بهدلیل عدم تامین اعتبار از سوی سازمان برنامه و بودجه اجرایی نشده است. با این حال، اظهارات مسئولان وزارت کار حاکی از آن است که در این مرحله تنها سه دهک اول درآمدی، یعنی دهکهای ۱ تا ۳، مشمول دریافت کالابرگ خواهند بود.
به گزارش بخش خبری گلدیکا، در شرایطی که جامعه با تورم مزمن، کاهش قدرت خرید و افزایش فشارهای معیشتی روبهرو است، اجرای موثر طرح کالابرگ الکترونیک میتواند نقش مهمی در حمایت از خانوارهای نیازمند ایفا کند.
بر اساس گزارشی از تسنیم، دولت بهصورت غیررسمی اعلام کرده که قصد دارد دامنه اجرای طرح کالابرگ را محدود کند و دهکهای ۴ تا ۷ را از فهرست دریافتکنندگان حذف نماید. در همین حال، کارشناسان اقتصادی و فعالان اجتماعی هشدار دادهاند که کنار گذاشتن این گروه بدون ارائه یک جایگزین حمایتی مناسب، ممکن است به افزایش فقر پنهان و نارضایتی عمومی منجر شود.
طرح کالابرگ الکترونیک بهعنوان نوعی نظام نوین سهمیهبندی، در کنار یارانه نقدی به خانوادهها تخصیص مییابد و هدف آن تأمین کالاهای اساسی مانند برنج، روغن، گوشت، لبنیات و نان از فروشگاههای مشخص و با قیمت یارانهای است. در این روش، استفاده از کارتهای الکترونیکی یا اپلیکیشنها به خانوادهها امکان میدهد تا بدون دریافت پول نقد، تنها برای نیازهای اولیه هزینه کنند.
دولت بر این باور است که این روش از لحاظ عدالت اجتماعی کارآمدتر است، زیرا یارانهها بهصورت هدفمند صرف کالاهای ضروری میشوند و از هدایت منابع به سمت خرید ارز، طلا یا کالاهای غیرضروری جلوگیری میشود.
با این حال، بسیاری از کارشناسان بر این نکته تاکید دارند که دهکهای ۴ تا ۷، شامل اقشاری چون کارگران، معلمان، بازنشستگان و کارکنان قراردادی هستند که با وجود درآمد اندکی بالاتر از دهکهای پایینتر، همچنان زیر خط فقر معیشتی قرار دارند. حذف این گروه از طرح حمایتی کالابرگ، میتواند تبعات اجتماعی جدی بهدنبال داشته باشد.
مرجان دبیری، سخنگوی طرح کالابرگ وزارت کار، اعلام کرده که ادامه طرح در سال ۱۴۰۴ منوط به تامین اعتبار بوده و تمرکز آن بیشتر بر دهکهای پایینتر خواهد بود. همچنین احمد میدری، وزیر کار، در تازهترین مصاحبههای خود گفته است بودجه باقیمانده برای اجرای طرح حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار میلیارد تومان (همت) است که بر اساس آن تنها امکان پوشش سه دهک اول وجود دارد، مگر اینکه سازمان برنامه منابع بیشتری تخصیص دهد.
مزایای بالقوه طرح کالابرگ شامل افزایش امنیت غذایی، جلوگیری از تورم پنهان، هدایت مؤثر یارانهها به مصرف ضروری و شفافیت در نظام مصرف است. این طرح همچنین با محدودسازی پرداخت نقدی، از افزایش تقاضای غیرضروری در بازار جلوگیری میکند و با اتصال به سامانههای اطلاعاتی، امکان رصد بهتر رفتار مصرفکنندگان را فراهم میآورد.
با این حال، اجرای موفق این طرح نیازمند زیرساختهای فنی، توزیع مناسب کالا، دسترسی آسان مردم به فروشگاهها و شفافیت کامل در نظام قیمتگذاری است. در غیر این صورت، این طرح میتواند به یک نظام ناکارآمد سهمیهبندی تبدیل شود که خود باعث نارضایتی عمومی شود.
در نهایت، آنچه مورد تاکید کارشناسان رفاه است این نکته است که دهکهای ۴ تا ۷ برخلاف تصور رایج، قشر مرفه نیستند. آنها روی مرز باریک بین فقر و بقا قرار دارند و حذفشان از طرح کالابرگ میتواند بیثباتی اجتماعی را تشدید کند. لذا لازم است دولت در بازنگری و اجرای سیاستهای حمایتی، نگاه جامعتر و دقیقتری به ساختار درآمدی و معیشتی جامعه داشته باشد.
منبع: خبر آنلاین