توسط : به گزارش بخش خبری گلدیکا، بازار اجاره مسکن در ایران دیگر صرفاً تحت‌تأثیر قیمت‌های نجومی نیست؛ بلکه برخی مالکان با وضع شروط عجیب و غیرمعمول، مستاجران را در شرایط سخت و حتی گاه تحقیرآمیزی قرار می‌دهند. این شروط از وضعیت تاهل و تعداد فرزندان مستاجر فراتر رفته و گاهی شامل مراقبت از سالمندان یا نظافت حیاط صاحب‌خانه توسط مستاجر نیز می‌شود!
بازار اجاره در ایران همواره تا حدی تابع عرف و توافقات نانوشته بین موجر و مستاجر بوده است. در گذشته، محدودیت‌هایی مانند تعداد ساکنان، ممنوعیت حیوانات خانگی یا ترجیح موجر به زوج‌های جوان یا خانوارهای کم‌جمعیت، رایج و تا حدی پذیرفته‌شده بود. این موارد هرچند محدود‌کننده، اما در چهارچوبی منطقی و قابل‌درک مطرح می‌شدند.
اما طی سال‌های اخیر، با افزایش فشارهای اقتصادی و نوسانات شدید بازار مسکن، شکل این شروط تغییر کرده و به مواردی کاملاً نامتعارف و گاه غیرقابل باور تبدیل شده است. در برخی آگهی‌های اجاره، شرایطی دیده می‌شود که نه‌تنها با عرف گذشته تفاوت دارد، بلکه مرزهای منطق و انصاف را نیز جابه‌جا کرده‌اند.
این شرایط بازتابی از بحران اقتصادی و فشارهای معیشتی هستند که مستاجران را ناچار به پذیرش خواسته‌هایی کرده‌اند که زمانی حتی تصور آن دشوار بود.
شروط عجیب در آگهی‌های اجاره
بررسی میدانی فایل‌های اجاره و گفت‌وگو با مشاوران املاک، از ابعاد تازه‌ای در بازار اجاره پرده برداشته است. برخی مالکان در آگهی‌های خود شروطی بسیار عجیب مطرح کرده‌اند، بدون آن‌که مبلغ اجاره‌بها پایین‌تر از عرف باشد.
برای مثال، در یکی از آگهی‌ها، مالک شرط کرده که همسر مستاجر موظف به کمک در مراقبت از دختر توانخواه اوست؛ کمک‌هایی از جمله استحمام، جابه‌جایی و انجام امور شخصی. افزون بر این، شرط دیگری هم برای تعداد فرزندان تعیین شده است: فقط یک فرزند مجاز است.
در موردی دیگر در شمال تهران، مالک خواستار مستاجری از “طبقه اجتماعی بالا” شده است. این موارد، که برخی مشاوران املاک نیز آن‌ها را تأیید کرده‌اند، نشان می‌دهد که خواسته‌های برخی مالکان از حالت عادی خارج شده است.
روایت مشاوران املاک از شرایط غیرعادی
یکی از مشاوران املاک در شمال تهران می‌گوید: «در این بازار، هر مالک به دنبال شرایط دلخواه خودش است. مواردی داشته‌ایم که مالک صراحتاً گفته مستاجر نباید فرزند داشته باشد.»
مشاور دیگری در شرق تهران می‌گوید: «با شرایط عجیبی روبه‌رو شده‌ایم؛ مثل اینکه مستاجر اجازه مهمانی نداشته باشد یا باید زمان ورود و خروج مشخصی را رعایت کند. حتی مواردی هست که از مستاجر خواسته می‌شود در نظافت راه‌پله یا حیاط مشارکت کند.»
او ادامه می‌دهد: «یکی از عجیب‌ترین موارد، مالکینی هستند که حیوان خانگی دارند اما از مستاجر می‌خواهند در نگهداری از آن کمک کند، در حالی که خودشان اجازه نگهداری حیوان را به مستاجر نمی‌دهند!»
مشاور دیگری در مرکز تهران نیز می‌گوید: «برخی مالکین تنها به مستاجرانی مجرد و به‌اصطلاح باکلاس اجاره می‌دهند، یا شرط می‌گذارند که زوج حتماً بدون فرزند باشند. حتی مواردی بوده که مستاجر باید از مادر سالمند مالک مراقبت کند و در ازای آن، مبلغ اجاره کاهش پیدا می‌کرد.»
وی تأکید می‌کند که این نوع آگهی‌ها اغلب در بنگاه‌های رسمی ثبت نمی‌شوند و بیشتر در پلتفرم‌هایی مانند دیوار یا به‌صورت غیررسمی دست‌به‌دست می‌چرخند؛ چرا که این شروط در چارچوب قانون اجاره‌داری رسمی جایی ندارند.
این وضعیت نشان می‌دهد که رابطه میان موجر و مستاجر در برخی موارد، از حالت تعادل خارج شده و به‌سوی بهره‌کشی یا تحمیل شروط خارج از عرف رفته است؛ موضوعی که با تداوم مشکلات اقتصادی، می‌تواند بحرانی‌تر هم شود.
از سوءاستفاده از شرایط مستاجران تا افزایش غیرمنتظره اجاره‌بها
بسیاری از مستاجران از شروط عجیب و غیرمنطقی برخی مالکان گلایه دارند و معتقدند که این افراد از موقعیت شغلی یا وضعیت خاص مستاجران سوءاستفاده می‌کنند. یکی از مستاجران می‌گوید: «برای اینکه صاحب‌خانه حاضر شود خانه‌اش را به یک دختر مجرد اجاره دهد، مجبور شدم بگویم پزشک هستم. با این حال، درست در روز قرارداد، صاحب‌خانه مبلغ اجاره را به‌طور کامل تغییر داد و افزایش داد. ماه گذشته هم تماس گرفت و گفت باید اجاره را ۱۰ روز زودتر پرداخت کنم.»
برخی دیگر از مستاجران نیز از افزایش ناگهانی و بدون اطلاع قبلی اجاره‌بها شکایت دارند. به گفته آنان، بعضی مالکان پیش از پایان قرارداد، تقاضای افزایش مبلغ اجاره را مطرح می‌کنند یا حتی بدون هیچ هشدار یا فرصت قبلی، اجاره را تا دو برابر افزایش می‌دهند.
این نوع رفتارها باعث شده تا بسیاری از مستاجران با فشارهای شدید روانی و اقتصادی مواجه شوند. چرا که در این شرایط، یافتن خانه‌ای مناسب در بازه زمانی کوتاه، کار آسانی نیست.
رواج چنین شروط و رویه‌هایی در آگهی‌های اجاره، نه‌تنها نشان‌دهنده بی‌نظمی و نبود چارچوب مشخص در بازار مسکن است، بلکه گویای بحران اقتصادی گسترده‌تری نیز هست که رابطه‌ی سنتی و متعارف بین موجر و مستاجر را دچار دگرگونی کرده است.
در نبود نظارت موثر و قوانین بازدارنده، مستاجران در شرایطی ناعادلانه و نابرابر قرار گرفته‌اند؛ جایی که نیاز مبرم به سرپناه، آن‌ها را ناچار به پذیرش شرایطی می‌کند که نه قانونی است، نه منصفانه و نه انسانی.
منبع: تجارت نیوز
"
