برخی ترکیبات در برابر فلزات یا مواد خاص، واکنش نشان میدهند و طلا و جواهرات نیز از این قاعده مستثنی نیستند؛ به همین دلیل، برخی فلزات و مواد قادرند، درخشش طلا را کاهش دهند و باعث سیاه شدن طلا شوند. بسیاری از افراد بر این باورند که برای تمیز کردن طلا و از بین بردن لکهها و چربیهای آن، میتوانند از اسیدهای رقیق مانند آبلیمو کمک بگیرند؛ اما اکثر اسیدها و مواد خورنده مانند تیزاب با اثرات مخرب خود، رنگ طلا را تیره میکنند و زیبایی آن را از بین میبرند. در این مقاله قرار است درباره دشمن طلا، اطلاعات بیشتری به شما بگوییم. با ما همراه باشید.
قاتل طلا چیست؟
عنوان « قاتل طلا» به مجموعهای از مواد شیمیایی اشاره میکند که بهطور مستقیم بر ساختار مولکولی طلا تأثیر میگذارند و باعث تغییر رنگ، کاهش درخشش و تخریب آن میگردند. برخی از این مواد به شرح زیرند:
- وایتکس
وایتکس، حاوی کلر است و در اثر تماس با طلا میتواند موجب خوردگی و تغییر رنگ آن شود. بنابراین، هنگام استفاده از وایتکس، هر طلایی که دارید را از بدنتان جدا کنید.
- جیوه
جیوه یکی از فلزاتی است که به طلا آسیب شدیدی وارد میکند. در صورت تماس طلا با جیوه، واکنش شیمیایی بین این دو فلز رخ میدهد و آمالگام طلا شکل میگیرد. این ترکیب، کدر شدن طلا و از بین رفتن درخشش آن را در پی دارد و بهراحتی قابلترمیم نیست.
- نیکل
نیکل، علاوه بر ایجاد حساسیت پوستی برای برخی افراد، به طلا هم آسیب میرساند. تماس جواهرات نیکلی با طلا ممکن است باعث بروز واکنشهای شیمیایی شود. این اتفاق منجر به تغییر رنگ و کاهش درخشش طلا خواهد شد.
- سرب
سرب یکی دیگر از فلزاتی است که در صورت تماس طولانی مدت با طلا، رنگ آن را عوض میکند و کیفیتش را پایین میآورد. این فلز بر ظاهر و استحکام طلا اثر منفی میگذارد.
- کلر و مواد شیمیایی خانگی
کلر این قابلیت را دارد که آسیبهای جدی به طلا وارد کند. این دشمن طلا، در محصولات تمیزکننده خانگی و آب استخرها وجود دارد. کلر باعث تغییر رنگ و خوردگی طلا خواهد شد. بنابراین، هنگام استفاده از این محصولات یا شنا در استخرهای دارای کلر، حتماً جواهرات طلایی خود را درآورید.
- محصولات آرایشی و بهداشتی
عطرها، لوسیونها، کرمهای ضدآفتاب و اسپریهای مو حاوی مواد شیمیاییاند که به طلا آسیب میزنند. این ترکیبات باعث کاهش درخشندگی و کدر شدن طلا خواهند شد.
تمیز کردن طلا با جوششیرین
این روش برای جواهراتی که سنگ قیمتی دارند، مناسب نیست. جوششیرین به ساختار، استحکام و درخشش سنگهای قیمتی آسیب میزند. اگر طلای شما به این شکل نیست طبق مراحل زیر آن را تمیز کنید:
- برای شروع، دو پیمانه آب (معادل ۴۷۰ میلیلیتر) را در یک قابلمه یا شیرجوش بزرگ بجوشانید.
- یک لایه فویل آلومینیومی در یک ظرف شیشهای پیرکس بچینید و آن را طوری فشار دهید که کاملاً به سطح ظرف بچسبد. لبههای فویل را به سمت بیرون ظرف تا کنید. طرف براق فویل باید رو به بالا باشد.
- طلاهایی که سیاه و کدر شدهاند را داخل ظرف پیرکس قرار دهید.
- پودر جوششیرین را به مقدار ۱ تا ۱.۵ قاشق غذاخوری (حدود ۱۴ تا ۲۱ گرم) روی طلا بپاشید. پس از آن، دو پیمانه آب جوش (۴۷۰ میلیلیتر) را داخل ظرف بریزید و اجازه دهید که طلا به مدت ۵ دقیقه در این محلول باقی بماند. طلا باید بهطور کامل در آب جوش و جوششیرین غوطهور شود.
- پس از گذشت ۵ دقیقه، طلا را با چنگال یا انبر آشپزی از ظرف بیرون آورده و زیر آب سرد بگیرید. شما میتوانید طلا را در یک کاسه پر از آب سرد بیندازید و اجازه دهید حداقل ۴۵ ثانیه یا یک دقیقه در آن بماند تا مطمئن شوید هیچ مادهای از محلول جوششیرین روی سطح آن باقی نمانده است.
- بهعنوان آخرین قدم در پاکسازی طلای دست دوم، طلا را با یک دستمال نرم و بدون پرز خشک کنید تا هیچگونه مادهای روی سطح آن نماند. ترجیحاً طلا را به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه هم در معرض هوای آزاد قرار دهید.
بهترین روش نگهداری طلا در منزل
طلا با گذر زمان و بر اثر استفاده مکرر و تماس با عوامل مختلف مانند هوا، چربی پوست، تعریق بدن، مواد شیمیایی و … درخشندگی و کیفیتش را از دست میدهد. برای حفظ زیبایی و دوام طلا، رعایت نکات خاصی ضروری است که در ادامه به آنها پرداختیم:
- زیورآلات طلایی که بهطور روزانه استفاده میکنید، نیاز به تمیزکاری منظم دارند؛ در غیر این صورت، تجمع کثیفی و آلایندهها ممکن است بر ظاهر و کیفیت آنها تأثیر منفی بگذارد. حداقل دو یا سه بار در ماه، طلا و جواهرات خود را تمیز کنید.
- آب حاوی مواد معدنی و املاح است و شاید با آلیاژهای طلا واکنش نشان دهد؛ به همین دلیل بهتر است طلا و جواهرات از تماس با آب و رطوبت به ویژه در زمانهایی غیر از شستشو، محافظت شوند.
- حرارت زیاد یکی دیگر از عوامل آسیبزننده به طلا و جواهرات است. گرمای زیاد میتواند باعث سیاه شدن طلا شود؛ پس هنگام کار با اجاق گاز یا وسایل مشابه، طلا و جواهرات خود را در آورید.
- برای جلوگیری از هر گونه آسیب احتمالی و خط و خش، طلاهای خود را در محلهای جداگانه بگذارید. استفاده از جعبههای مخصوص و محفظههای نرم برای این کار عالی است.
- نور شدید خورشید هم بر زیبایی و درخشندگی طلا تأثیر منفی میگذارد. برای حفظ طولانی مدت جواهراتتان، آنها را در مکانهای دور از نور مستقیم خورشید و در جعبههای مخصوص نگهداری کنید.
- هنگام آماده شدن برای شرکت در مهمانی یا جشنها، طلا و جواهرات خود را در آخرین مرحله پس از پوشیدن لباس و استفاده از لوازم آرایشی، بپوشید. این کار از تماس طلاها با مواد شیمیایی موجود در عطرها و لوازم آرایشی جلوگیری و درخشندگی زیورآلات شما را حفظ میکند.
سخن پایانی
با وجود اینکه طلا، مقاومترین فلز است؛ اما تحت تأثیر برخی عوامل، زیبایی و ارزش آن کاهش پیدا میکند. آگاهی از عواملی که به طلا آسیب میزنند، کمک میکند تا جواهرات طلای شما در بهترین حالت خود باقی بمانند و درخشندگی و زیبایی آنها برای مدت زمان طولانی حفظ شود.
سوالات متداول
چه چیزی طلا را از بین میبرد؟
برخی فلزات مانند جیوه و مواد خاصی مانند الکل قادرند به طلا صدمه بزنند.
دلیل رنگ طلا قرمز چیست؟
طلا قرمز یا رزگلد ترکیبی از طلا و مس است که به خاطر حضور مس در این آلیاژ، رنگی متمایل به صورتی یا قرمز پیدا میکند. هر چقدر میزان مس بیشتر باشد، رنگ طلا به سمت قرمز میرود.