توسط : صندوق EFT یک نوع سرمایه‌گذاری جذاب در بورس است که از ساعت ۹ صبح تا ۳ بعد از ظهر قابل معامله است. برای شروع کار، ابتدا باید کد بورسی بگیرید و در یک کارگزاری حساب باز کنید. انواع مختلف این صندوق‌ها با کارمزدهای متفاوت، از ۰.۰۳۷۵ تا ۰.۲۵ درصد) وجود دارند که هر کدام برای گروه خاصی مناسب‌اند. صندوق‌های درآمد ثابت برای افراد محتاط، صندوق‌های سهامی برای افراد ریسک‌پذیر و صندوق‌های مختلط برای افراد میانه‌رو مناسب است. همچنین صندوق‌های طلا هم برای علاقه‌مندان به بازار طلای آب شده گزینه خوبی‌اند و از ساعت ۱۲ تا ۳ معامله می‌شوند. این صندوق ها نیز جزء EFTهایند.
صندوق EFT چیست به زبان ساده
صندوق ETF سبدی از سهام، اوراق بهادار و کالاهاست که درست مثل سهام در بورس خرید و فروش می‌شوند. صندوق قابل معامله به سرمایه‌گذارها این امکان را می‌دهد تا با پول کم هم بتوانند در چندین دارایی مختلف سرمایه‌گذاری کنند. وقتی یک واحد از این صندوق را می‌خرید، انگار در ده‌ها سهام یا اوراق مختلف سرمایه‌گذاری کرده‌اید.
تاریخچه صندوق ETF به سال ۱۹۹۳ در آمریکا برمی‌گردد. اولین صندوق با نام اس اند پی ۵۰۰ (SPDR S&P 500) راه‌اندازی شد. در ایران هم از سال ۱۳۹۲ این صندوق‌ها شروع به کار کردند و الان حدود ۱۹۰ صندوق در بورس فعال‌اند. جالب است بدانید که این صندوق‌ها از پرداخت مالیات معاف‌اند و با کمترین هزینه می‌توانید در آن‌ها سرمایه‌گذاری کنید.
میزان سود صندوق ETF به نوع صندوق بستگی دارد. صندوق‌های با درآمد ثابت سودی کمی بیشتر از سود بانکی می‌دهند و هر ماه این سود را پرداخت می‌کنند. صندوق‌های سهامی می‌توانند سود بیشتری داشته باشند؛ اما ریسک بالاتری هم دارند. زمان معامله این صندوق‌ها از ساعت ۹ صبح تا ۳ بعد از ظهر در روزهای شنبه تا چهارشنبه است، البته صندوق‌های طلا از ساعت ۱۲ ظهر تا ۳ بعد از ظهر معامله می‌شوند.
نکات مثبت و منفی صندوق‌های EFT
صندوق‌های ETF دو روی سکه دارند که باید قبل از سرمایه‌گذاری آن‌ها را خوب بشناسیم. در جدول زیر مزایا و معایب اصلی را آورده‌ایم:
| مزایا | معایب |
| نقدشوندگی بالا و سریع | تنوع محدود در صندوق‌های تک صنعتی |
| معافیت مالیاتی کامل | عدم امکان حضور در مجامع شرکت‌ها |
| امکان سرمایه‌گذاری با مبلغ کم | بازدهی کمتر نسبت به سهام مستقیم |
| مدیریت حرفه‌ای | هزینه‌های مدیریت بالاتر |
| شفافیت بالا | نداشتن اختیار در مدیریت پرتفوی |
مزایای صندوق قابل معامله:
- نقدشوندگی بالا: پول حاصل از فروش حداکثر تا ۳ روز به حساب واریز می‌شود؛
- معافیت مالیاتی: طبق قانون، خرید و فروش این صندوق‌ها مالیات ندارد؛
- سرمایه‌گذاری با پول کم: حتی با ۱۰۰ هزار تومان هم می‌توان شروع کرد؛
- مدیریت حرفه‌ای: تیمی از متخصصان بازار سرمایه این صندوق‌ها را مدیریت می‌کنند؛
- شفافیت: اطلاعات دارایی‌ها و عملکرد صندوق به طور مرتب منتشر می‌شود.
معایب صندوق ETF:
- محدودیت تنوع: بعضی صندوق‌ها فقط روی یک صنعت تمرکز دارند؛
- نبود حضور در مجامع: امکان شرکت در تصمیم‌گیری‌های شرکت‌ها را ندارید؛
- سود کمتر: در مقایسه با خرید مستقیم سهام، ممکن است سود کمتری داشته باشند؛
- هزینه مدیریت: کارمزد مدیریت بالاتری نسبت به خرید مستقیم سهام دارند؛
- نبود کنترل: نمی‌توانید در تصمیمات سرمایه‌گذاری صندوق دخالت کنید.
انواع صندوق EFT کدام‌اند؟
صندوق ETF در بازار بورس ایران به چند دسته تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌های خاص خودشان را دارند. در حال حاضر حدود ۴۶۰ صندوق سرمایه‌گذاری در بازار بورس ایران وجود دارد که بیش از ۱۹۰ مورد از آن‌ها قابل معامله‌اند. حالا بیایید دو ۴ نوع مهم این صندوق‌ها را بررسی کنیم.
صندوق قابل معامله ETF با درآمد ثابت
صندوق EFT بخش بزرگی از دارایی خود را در اوراق درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی سرمایه‌گذاری می‌کند. کارمزد خرید و فروش این صندوق‌ها ۰.۰۱۸۷۵ درصد برای خرید و همین مقدار برای فروش است، که در مجموع ۰.۰۳۷۵ درصد می‌شود. این یعنی برای خرید ۱۰ میلیون تومان از این صندوق، فقط ۳,۷۵۰ تومان کارمزد می‌پردازید.
نکته جذاب این صندوق EFT این است که سود آن کمی بیشتر از سود سپرده بانکی است و معمولاً به صورت ماهانه پرداخت می‌شود. برای نمونه، صندوق کمند کاریزما در روز ۲۵ هر ماه سود پرداخت می‌کند و خلاف بانک‌ها، سود آن روزشمار است و نرخ شکست ندارد. این صندوق‌ها برای افرادی گزینه بسیار خوبی‌اند که نمی‌خواهند ریسک زیادی کنند.
صندوق ETF سهامی
در صندوق EFT، حداقل ۷۰ درصد از دارایی در سهام شرکت‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌شود و باقی آن در اوراق درآمد ثابت قرار می‌گیرد. کارمزد معاملات این صندوق‌ها ۰.۱۱۶ درصد برای خرید و ۰.۱۱۸ درصد برای فروش است که در مجموع ۰.۲۳۴ درصد می‌شود. یعنی برای معامله ۱۰ میلیون تومان باید حدود ۲۳,۴۰۰ تومان کارمزد بپردازید.
این صندوق‌ها ریسک بیشتری دارند اما در عوض می‌توانند سود بیشتری هم بدهند. برای مثال، صندوق کاریس کاریزما ۷۰ درصد دارایی‌هایش را در سهام سرمایه‌گذاری می‌کند و بازدهی چند برابر صندوق‌های درآمد ثابت دارد. البته باید حواستان باشد که قیمت واحدهای این صندوق‌ها با نوسانات بازار بورس بالا و پایین می‌شود.
صندوق قابل معامله ETF مختلط
صندوق EFT ترکیبی هوشمندانه از سهام و اوراق با درآمد ثابت‌ند. طبق ساختار آن‌ها، حداقل ۴۰ درصد از دارایی‌ها در سهام و ۴۰ درصد در اوراق با درآمد ثابت قرار می‌گیرد. ۲۰ درصد باقیمانده را مدیر صندوق با توجه به شرایط بازار بین سهام یا اوراق تقسیم می‌کند. کارمزد این صندوق‌ها معمولا ۰.۰۵۰۷۵ درصد برای خرید و ۰.۰۶۶۱۲ درصد برای فروش است.
نکته جالب صندوق ETF مختلط این است که بازدهی آن معمولاً بین صندوق‌های سهامی و درآمد ثابت قرار می‌گیرد. مدیر صندوق می‌تواند در زمان رونق بازار، بیشتر در سهام سرمایه‌گذاری کند و در زمان رکود، پول را به سمت اوراق با درآمد ثابت ببرد. مثلا، صندوق تضمین اصل سرمایه کاریزما با داشتن دو نوع واحد عادی و ممتاز، هم اصل سرمایه را تضمین و هم امکان کسب سود بیشتر را فراهم می‌کند.
این مطلب را از دست ندهید: بهترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ایران کدام‌اند؟
صندوق قابل معامله ETF طلا
در این صندوق‌ها به جای سهام و اوراق، بیشتر دارایی‌هایتان را در طلا سرمایه‌گذاری می‌کنید. ساختار آن‌ها به این شکل است که ۷۰ درصد در گواهی سپرده سکه طلا، ۲۰ درصد در اوراق مبتنی بر سکه طلا و باقی در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود. کارمزد معاملات این نوع صندوق ۰.۱۲۵ درصد برای خرید و همین مقدار برای فروش است که در مجموع ۰.۲۵ درصد خواهد بود.
بازدهی این صندوق‌ها مستقیماً به قیمت طلا در بازار بستگی دارد و با نوسانات نرخ دلار و انس جهانی طلا بالا و پایین می‌رود. صندوق طلای کهربا یکی از بهترین صندوق‌های کالایی در بازار بورس ایران است. نکته مهم درباره ساعت معاملات این صندوق‌ها این است که برخلاف بقیه صندوق‌ها که از ساعت ۹ صبح‌اند، معاملات صندوق‌های طلا از ساعت ۱۲ ظهر تا ۳ بعدازظهر انجام می‌شود.
نحوه خرید صندوق سرمایه گذاری قابل معامله EFT
نحوه خرید صندوق ETF شبیه خرید سهام است و مراحل ساده‌ای دارد. برای شروع، به گام‌های اصلی خرید این صندوق‌ها نگاهی می‌اندازیم:
گام اول – دریافت کد بورسی
اولین کار برای ورود به این بازار، گرفتن کد بورسی است. برای این کار باید در سامانه سجام ثبت‌نام کنید و احراز هویت شوید. این کار را می‌توانید به صورت آنلاین و در چند دقیقه انجام دهید.
گام دوم – افتتاح حساب در کارگزاری
بعد از گرفتن کد بورسی، باید در یک کارگزاری حساب باز کنید. کارگزاری‌ها مثل بانک‌ها هستند که خرید و فروش سهام و صندوق قابل معامله را برای افراد انجام می‌دهند. کارگزاری معتبر را انتخاب و به صورت آنلاین حساب باز کنید.
گام سوم – واریز پول به حساب کارگزاری
برای خرید صندوق ETF باید پول مورد نظر را به حساب کارگزاری واریز کنید. این کار را می‌توانید از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری انجام دهید. خوبی کار این است که با ۱۰۰ هزار تومان هم می‌توانید شروع کنید.
گام چهارم – انتخاب و خرید صندوق
وارد سامانه معاملات آنلاین کارگزاری شوید و نماد صندوق ETF مورد نظر را جست‌و‌جو کنید. بعد تعداد واحدهایی که می‌خواهید بخرید را وارد کنید و سفارش خرید را ثبت کنید. معامله به صورت آنی انجام شده و واحدهای صندوق به پرتفوی شما اضافه می‌شود.
جمع‌بندی
صندوق ETF راهی هوشمندانه برای سرمایه‌گذاری در بورس است که از سال ۱۳۹۲ در ایران راه‌اندازی شده و امروز بیش از ۱۹۰ صندوق فعال دارد. این صندوق‌ها چهار نوع اصلی دارند؛ درآمد ثابت با ریسک کم و سود ماهانه، سهامی با ریسک و سود بالا، مختلط با ترکیبی از هر دو، و صندوق طلا که به بازار طلای آب شده متصل است. خرید و فروش این صندوق‌ها ساده است و با ۱۰۰ هزار تومان هم می‌توانید شروع کنید. مزایای اصلی آن‌ها معافیت مالیاتی، نقدشوندگی بالا و مدیریت حرفه‌ای است، اما محدودیت‌هایی مثل عدم امکان حضور در مجامع و کنترل مستقیم سرمایه نیز دارند.
"
