توسط : به نظر شما طلا چقدر ارزش دارد؟ باید بگوییم طلا به قدری ارزشمند است که ترازوی مخصوص به خودش را دارد تا مبادا در وزنگیری آن خطایی رخ بدهد! احتمال زیاد تا به حال در طلافروشی‌ها ترازوی زرگری زیاد دیده‌اید؛ ترازویی حساس و دقیق! در این مقاله قرار است بگوییم ترازوی زرگری چیست و دقت آن چقدر است. در واقع آنچه که قرار است بخوانید، یک راهنمای کامل درباره نحوه کار کردن و خرید ترازو زرگری است. پس با گلدیکا همراه باشید.
ترازوی زرگری چیست؟
ترازوی زرگری یا ترازوی سه صفر، یک سینی دایره‌ای، مستطیل شکل یا بعضا کاسه‌ای دارد. این ترازو کوچک است و دو نوع برقی و باتری دارد. از این ترازو برای اندازه‌گیری اشیاء کوچک و حساس، مانند جواهرات، سکه یا اشیاء قیمتی استفاده می‌کنند. این ترازوها بسیار دقیق‌اند و می‌توانند وزن را با دقت سه صفر یا همان چند هزارم گرم نشان بدهند. ترازوهای زرگری معمولاً واحدهای مختلف وزنی دارند تا فروشنده بتواند واحد مورد نظر خود را انتخاب کند؛ واحدهایی مانند گرم، قیراط (برای سنگ‌های قیمتی)، انس و… .
کالیبراسیون یعنی چه؟
از آنجا که طلا و جواهرات بسیار ارزشمندند، دقت و صحت در اندازه‌گیری وزنشان حیاتی است؛ به همین دلیل ترازوهای زرگری اغلب سیستم‌های کالیبراسیون و تنظیمات دقیق هم دارند. کالیبراسیون یعنی چی؟ کالیبراسیون ترازو یک فرآیند است که در طی آن، دقت و صحت اندازه‌گیری ترازو را بررسی و تنظیم میکنیم. با این کار مطمئن می‌شویم که ترازو وزنه‌ها را درست اندازه‌گیری می‌کند. در واقع هدفمان این است که هرگونه خطای احتمالی را در اندازه‌گیری به حداقل برسانیم.
چطوری این کار را انجام میدهیم؟ از وزنه‌های استاندارد با وزن دقیق استفاده میکنیم. ترازو را با این وزنه‌ها تنظیم میکنیم تا مطمئن شویم وقتی وزنی روی ترازو قرار می‌گیرد، مقدار صحیح را نمایش می‌دهد. بعضی از ترازوهای زرگری مدرن قابلیت کالیبراسیون خودکار را دارند. این ترازوها معمولاً وزنه‌های داخلی استاندارد و سیستم‌های هوشمندی دارند که به صورت خودکار ترازو را تنظیم می‌کنند تا دقت اندازه‌گیری حفظ شود.
در عین حال، بسیاری از ترازوهای زرگری نیاز به کالیبراسیون دستی دارند. بنابراین باید خودمان به صورت دستی از وزنه‌های استاندارد استفاده کنیم تا ترازو کالیبره شود. معمولاً یک منوی خاص در ترازوها وجود دارد که با کمک آن‌ها و وزنه‌های استاندارد، میتوان به راحتی این ترازوها را نیز کالیبره کرد.
ترازوی زرگری چه ویژگیهایی دارد؟
با ویژگی‌های ظاهری ترازوی زرگری و مفهوم کالیبراسیون آشنا شدید. حالا میخواهیم نگاهی عمیق‌تر به این ابزار بیندازیم و ویژگی‌های دیگر آن را بررسی کنیم. با گلدیکا همراه باشید.
دقت
دقت ترازوی زرگری بین یک‌دهم گرم (دو صفر) تا یک‌دهم میکروگرم (هشت صفر) است. در آزمایشگاه‌های ری‌گیری از دقت یک هزارم گرم استفاده می‌کنند. تعجب میکنید اگر بگوییم دقت ترازو و حساسیت نسبت به وزنگیری طلا به قدری زیاد است که از اتحادیه طلافروشان، هر چند وقت یکبار ماموری برای دقت‌سنجی ترازوها به طلافروشی‌ها سر میزند.
تبدیل مقیاس
اغلب ترازوهای زرگری قابلیت تبدیل مقیاس دارند تا افراد بتوانند وزن کالای مدنظرشان را در واحدهای مختلف وزن کنند. این ویژگی برای صنعت طلا و جواهر اهمیت و کاربرد بسیاری دارد. چون وزن طلا و جواهرات را بر اساس واحدهای مختلفی مثل گرم، قیراط، انس و غیره اندازه‌گیری می‌کنند. برخی از واحدهای رایج در ترازوهای زرگری شامل گزینه‌های زیر است:
- گرم :(g) واحد اصلی و استاندارد برای اندازه‌گیری وزن است؛
- قیراط :(ct) 1 قیراط معادل 0.2 گرم است؛
- انس :(oz) 1 انس معادل 31.1035 گرم است؛
- دانه :(grain) یک دانه معادل 0.0648 گرم است.
سینی توزین
یکی از اجزای مهم ترازوهای زرگری که نقش کلیدی در دقت و راحتی اندازه‌گیری وزن طلا، جواهرات و سنگ‌های قیمتی دارد، سینی توزین است. در مقدمه گفتیم که سطحی صاف مثل دایره و مستطیل دارد یا کاسه‌ای شکل است. این سینی‌ها را معمولا از استیل ضد زنگ، آلومینیوم یا پلاستیک با کیفیت مرغوب می‌سازند. موادی که غیرمغناطیسی و ضدزنگ‌اند تا هیچ تأثیری روی دقت ترازو نگذارند و در برابر خوردگی و آسیب، مقاوم باشند. در عین حال، به گونه‌ای طراحی‌شان کردهاند که وزن خود سینی بر اندازه‌گیری تأثیر نگذارد. بعضی از ترازوها قبل از شروع به کار، وزن سینی را خودکار صفر می‌کنند تا فقط وزن خالص شیء را اندازه بگیرند.
اتصال به کامپیوتر
بعضی از ترازوهای زرگری مدرن، به کامپیوتر نیز وصل می‌شوند. با اتصال ترازو به کامپیوتر، وزن هر شیء خودکار در نرم‌افزار حسابداری طلافروشی ثبت می‌شود. با این روش، فروشندگان اطلاعات دقیق و مستندی از تمام وزن‌کشی‌هایشان دارند و می‌توانند فاکتورهای دقیق به مشتری بدهند یا ذخیره کنند.
ظرفیت توزین مشخص
ظرفیت توزین مشخص یعنی حداکثر وزنی که ترازو می‌تواند اندازه‌گیری کند. این ظرفیتها از پنجاه گرم شروع می‌شوند و به بیش از 500 گرم می‌رسند. میزان ظرفیت مناسب هم بستگی به استفادهای دارد که قرار است از آن ترازو بشود. ظرفیت‌های رایج در ترازوهای زرگری را در ادامه بخوانید:
- تا 50 گرم: این ترازوها دقت موشکافانه‌ای دارند و معمولاً از آن‌ها برای اندازه‌گیری وزن جواهرات بسیار ظریف و سنگ‌های قیمتی کوچک استفاده می‌کنند.
- از 50 گرم تا 200 گرم: این ترازوها برای اندازه‌گیری وزن قطعات متوسط طلا و جواهرات مناسب‌اند.
- از 200 گرم تا 500 گرم: از این ترازوها درکارگاههای طلا و جواهرسازی استفاده می‌کنند. آن‌ها برای وزن‌کشی قطعات بزرگ‌تر طلا و نقره مناسب‌اند.
- بیشتر از 500 گرم: از این نوع نیز برای مجموعه‌های وزنهای سنگین‌تر طلا و نقره استفاده می‌کنند. اما دقت آن‌ها ممکن است به اندازه ترازوهای ظرفیت پایین‌تر نباشد.
انواع ترازوی زرگری
متوجه شدید که ترازوهای زرگری انواع ویژگی‌های متفاوتی دارند و متناسب با این ویژگی‌ها نیز انواع مختلفی از این ابزار در بازار موجود است. اولین مدل، ترازوی زرگری ثابت است. این ترازو در یک جای ثابت قرار می‌گیرد و خودکار کالیبره نمی‌شود. یعنی هر چند وقت یکبار باید فرآیند کالیبراسیون را برای آن انجام داد. اگر جایش را تغییر بدهید، کالیبره بودنش هم به هم می‌خورد.
دومین مدل ترازوی زرگری جیبی است. از اسمش مشخص است که اندازه کوچیکی دارد و در جیب جا می‌شود. بیشتر به کار کسانی می‌آید که در طول روز زیاد رفت و آمد می‌کنند و دائما به یک ترازو با دقت بالا نیاز دارند. ترازوی زرگری سه رقم اعشار را به اسم ترازوی یک صدم هم صدا می‌زنند که بیشتر در طلافروشی‌ها و نقره‌فروشی‌ها کاربرد دارد. ترازوی زرگری پنج رقم اعشار نیز دقت اندازه‌گیری تا پنج رقم بعد از اعشار را دارد. از این ترازو در آزمایشگاه‌های ری گیری استفاده می‌کنند. آخرین نوع نیز ترازوی زرگری شش رقم اعشار است که برای وزن کردن نگین‌ها و جواهرات ریز و کوچک به کار می‌آیند.
راهنمای استفاده از ترازوی زرگری
برای استفاده از این ابزار:
- ابتدا باید آن را روی یک سطح صاف، پایدار و دور از جریان هوا، لرزش و حرارت قرار بدهید؛
- باید مطمئن شوید که ترازو، تراز است؛
- برای کار کردن با بعضی از آن‌ها، باید چند دقیقه صبر کنید تا به حالت پایدار برسند. این مدت زمان به ترازو اجازه می‌دهد تا به دمای محیط عادت کند.
بعد نوبت به کالیبراسیون کردن ترازو می‌رسد:
- برای این کار، از وزنه‌های استاندارد که معمولاً همراه ترازو هستند، استفاده کنید. دستورالعمل‌های مربوط به کالیبراسیون کردن نیز معمولاً در دفترچه راهنمای ترازو ذکر شده‌اند؛
- سینی توزین را آرام روی صفحه ترازو بگذارید؛
- پس از قرار دادن سینی، دکمه صفر یا تارا را فشار دهید تا وزن سینی از محاسبات حذف شود و ترازو عدد صفر را نشان بدهد.
پس از اتمام کار، برای تمیز کردن ترازو، سینی توزین را آرام از آن جدا کنید. از مواد شیمیایی استفاده نکنید و فقط یک پارچه تمیز و نرم را به کار بگیرید تا ترازو تمیز شود.
تاریخچه استفاده از ترازوی زرگری
تاریخچه استفاده از ترازوی زرگری به دوران باستان بر می‌گردد. اولین شواهد استفاده از ترازوها متعلق به دوران مصر باستان و حدود 5000 سال پیش است. آن‌ها از ترازوی دو کفه‌ای برای اندازه‌گیری دقیق وزن طلا و سایر کالاهای گران‌بها استفاده می‌کردند. این ترازو از یک تیرک افقی و در مرکز آن یک نقطه تعادل داشت. دو کفه ترازو از دو طرف این تیرک، آویزان بود. در تمدن‌های بین‌النهرین و ایران باستان نیز استفاده از ترازوهای مشابه‌ای به چشم می‌خورد. این ترازوها برای تجارت و معاملات به کار گرفته می‌شدند. چون در این مناطق از طلا و نقره به عنوان واحدهای پول استفاده می‌کردند.
بعدترها در یونان باستان، ترازوهای زرگری بهبود یافتند و به یکی از ابزارهای کلیدی در تجارت و بازارهای آن دوران تبدیل شدند. رومیان باستان از یونانی‌ها عقب نماندند و حتی استانداردهایی برای اندازه‌گیری وزن فلزات گران‌بها تعیین کردند. ترازوهای زرگری در این دوران به دقت بیشتری رسیدند و برای اطمینان از صحت معاملات تجاری استفاده می‌شدند.
بعد از رومی‌ها، نوبت به مسلمانان رسید تا در علم اندازه‌گیری پیشرفت کنند. دانشمندانی مانند خوارزمی و بیرونی در کتاب‌های خود به توصیف ترازوها و استفاده آن‌ها در اندازه‌گیری دقیق فلزات گران‌بها پرداختند. اما در اروپا چه خبر بود؟ در قرون وسطی، استفاده از ترازوهای زرگری، در معاملات تجاری و اندازه‌گیری وزن سکه‌ها و فلزات گران‌بها ادامه یافت. این ترازوها بهبود یافته و به دقت بیشتری رسیدند تا در دوره رنسانس و انقلاب صنعتی، طراحی‌های جدیدی برای افزایش دقت آن‌ها ارائه شد.
با پیشرفت الکترونیک در قرن بیستم، ترازوهای دیجیتال معرفی شدند که دقت بسیار بالاتری نسبت به ترازوهای مکانیکی داشتند. این ترازوها امکان اندازه‌گیری با دقت‌های بسیار بالا (تا 0.001 گرم و حتی کمتر) را فراهم کردند و در صنعت زرگری به یک ابزار استاندارد تبدیل شدند.
حالا همه چیز را درباره ترازوی زرگری، از شکل ظاهری آن گرفته تا ویژگی‌ها، انواع و تاریخچه‌شان را هم می‌دانید. ترازوهای زرگری ابزارهای حیاتی و دقیقی‌اند که از دوران باستان تا به امروز برای اندازه‌گیری موشکافانه وزن فلزات گران‌بها و جواهرات استفاده می‌شوند. این ترازوها، با پیشرفت فناوری، از مدل‌های ساده مکانیکی به ترازوهای دیجیتال پیشرفته تبدیل شده‌اند که دقت و کارایی بیشتری ارائه می‌دهند. هیچ طلافروشی نیست که از این ترازوها استفاده نکند.
"
عالی بود
ممنون