طلا، فلزی کهن و درخشان، از زمانهای دور تاکنون جایگاه خاصی را در اقتصاد و فرهنگ تمدنهای مختلف داشته است. از جواهرات زینتی گرفته تا سکه برای تهیه مایحتاج و پشتوانه مالی، این فلز نماد همیشگی ثروت و قدرت بوده است. اما طلا از کجا و چگونه به دست میآید؟ برای پاسخ، باید به بزرگترین معادن طلای جهان و اعماق زمین سفر کنیم. این معادن در گوشه گوشه دنیا از استرالیا گرفته تا آمریکا پراکندهاند، سالانه مقادیر زیادی طلا را به چرخه اقتصادی جهان تزریق میکنند. در این مقاله، قصد داریم مهمترین و بزرگترین معادن طلای جهان را به شما معرفی کنیم و با تاثیر آنها در تأمین این فلز بیشتر آشنا شویم.
فهرستی از بزرگترین معادن طلای جهان
طلا، فلزی گرانبها با نقشی حیاتی در اقتصاد جهانی است. بزرگترین معادن طلای جهان، منبع اصلی تولید و ثروتآفرینی طلای خام است. در ادامه، فهرستی از این معادن تأثیرگذار را ببینید. همچنین برای اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله طلای خام چیست را مطالعه کنید.
معدن طلا مورونتائو
معدن مورونتائو که در صحرای قرهقوم ازبکستان، یکی از بزرگترین معادن طلای جهان است. این معدن عظیم در سال ۱۹۶۷ کشف شد و ذخایر طلای فراوان، وسعت بالا و میزان تولید زیادی در مقیاس جهانی دارد. طلای این معدن را عمدتاً به صورت روباز استخراج میکنند؛ به این معنا که سنگهای حاوی طلا در سطح زمین برداشت شده و سپس با فرآیندهای مختلف، طلا را از دیگر مواد معدنی جدا میکنند. این روش بهدلیل هزینههای پایین و دسترسی آسان به ذخایر زیرزمینی، بسیار پرطرفدار است و باعث شده که استخراج در مورونتائو همچنان اقتصادی و سودآور باقی بماند.
این معدن که در فهرست بزرگترین معادن طلای جهان جایگاه ویژهای دارد، بخش قابلتوجهی از تولید طلای کشور ازبکستان را تأمین میکند. صادرات طلا از مورونتائو یکی از منابع اصلی ارزآوری این کشور است. به همین دلیل، دولت ازبکستان سرمایهگذاری و فناوریهای پیشرفتهای را در این معدن بهکار گرفته تا تولید و بهرهوری استخراج را افزایش دهد و جایگاه خود را در میان تولیدکنندگان بزرگ طلا در جهان حفظ کند.

معدن گراسبرگ؛ غول طلای اندونزی در دل رشتهکوه سودیرمان
معدن طلای گراسبرگ که به «کوه سنگ» یا «ارتسبرگ» دنیز آن را میشناسند، از جمله بزرگترین معادن طلای جهان است و یکی از منابع اصلی تأمین طلا و مس در دنیا است. این معدن در ارتفاعات دورافتاده رشتهکوه سودیرمان، در استان پاپوآ اندونزی قرار دارد و نخستین بار در سال ۱۹۳۶ توسط یک زمینشناس هلندی کشف شد.
با تولید سالانه حدود ۱.۲ میلیون اونس طلا، گراسبرگ جایگاه ویژهای در بین لیست بزرگترین معادن طلای جهان دارد. علاوه بر طلا، حجم بالای استخراج مس نیز این معدن را به دومین معدن بزرگ مس دنیا تبدیل کرده و بهرهوری بالای آن را در بازار جهانی منابع معدنی تثبیت کرده است.
بیشتر بخوانید:چگونه طلای موجود در سنگ و خاک را تشخیص دهیم؟
معدن کارلین؛ قلب طلای نوادا و نماد استخراج مدرن در آمریکا
معدن کارلین در شمال مرکزی ایالت نوادا، که به «ایالت نقره» شهرت دارد و در نزدیکی شهر الکو در ایالات متحده آمریکا واقع شده، یکی از اعضای فهرست بزرگترین معادن طلای جهان است. این معدن که در سال ۱۹۶۵ کشف شد، با تولید سالانه حدود ۱.۵ میلیون اونس طلا، در میان پربازدهترین معادن طلای دنیا جایگاه ویژهای دارد.
جایگاه معدن کارلین در میان بزرگترین معادن طلای جهان تنها به خاطر حجم تولید نیست، بلکه دسترسی عالی به زیرساختهای حملونقل مانند جادهها و خطوط ریلی، آن را به یکی از مهمترین مراکز استخراج و صادرات طلا در آمریکا تبدیل کرده است.
معدن الیمپیادا؛ بزرگترین منبع طلای روسیه با تولیدی چشمگیر
معدن اولمپیادا که در شرق سیبری و استان کراسنویارسک روسیه قرار دارد، عضوی از گروه بزرگترین معادن طلای جهان است. این معدن ذخایر عظیم طلا و نقره دارد و استخراج آن را با روشهای سطحی و زیرزمینی انجام میدهند. سالانه نزدیک به ۱۲.۵ میلیون تن ماده معدنی از این معدن فرآوری میکنند.
با این حال، معدن اولمپیادا با مشکلات مختلفی مانند شرایط سخت آب و هوایی، دوری از مراکز اصلی و نیاز به زیرساختهای پیشرفته روبهرو است. همچنین، مشکلات زیستمحیطی نظیر انتشار گرد و غبار و استفاده از مواد شیمیایی خطرناک، از دیگر دغدغههای مدیریت این معدن است. با وجود این مسائل، معدن اولمپیادا نقش اساسی در تأمین منابع طلای جهانی ایفا میکند و تولید آن بیش از نیمی از تولید طلای شرکت پولیوس را تشکیل میدهد.
معدن کورتز؛ یکی از پایگاههای مهم طلای روباز و زیرزمینی آمریکا
معدن کورتز که در ۱۲۰ کیلومتری جنوب غربی شهر الکو در ایالت نوادا، ایالات متحده واقع شده، یکی از بزرگترین معادن طلای جهان است و شامل سه کانسار اصلی به نامهای Pipeline، South Pipeline و Cortez Hills است. در حالی که طلا را از کانسارهای اول و دوم بهصورت روباز استخراج میکنند، عملیات استخراج در Cortez Hills بهصورت زیرزمینی است. با وجود تولید بالا، این معدن با چالشهای زیستمحیطی نظیر آلودگی آب و خاک نیز مواجه است.
معدن طلای بدینگتون؛ افتخار صنعت طلای استرالیا در غرب کشور
معدن طلای بدینگتون در ایالت استرالیا غربی، بزرگترین معدن طلای این کشور و یکی از بزرگترین معادن طلای جهان است. این معدن با تولید سالانه حدود ۰.۸ میلیون اونس طلا، تأثیر قابلتوجهی بر اقتصاد استرالیا دارد. دسترسی به زیرساختهای مدرن و بهرهگیری از روشهای روباز باعث شده بدینگتون نقش مهمی در تأمین طلای بازار جهانی ایفا کند.
معدن پوئبلو ویخو؛ گنج طلایی جمهوری دومینیکن در آمریکای لاتین
معدن پوئبلو ویخو در جمهوری دومینیکن واقع شده و یکی از مهمترین و بزرگترین معادن طلای جهان در منطقه آمریکای لاتین بهشمار میآید. ذخایر تخمینی این معدن بالغ بر ۲۳ میلیون اونس طلا است که آن را به یکی از غنیترین منابع طلای قاره تبدیل کرده است.
پوئبلو ویخو با تولید سالانهای در حدود ۱ میلیون اونس طلا و استفاده از فناوریهای نوین در فرآوری مواد معدنی، نقشی اساسی در تأمین طلای بازار جهانی ایفا میکند. این معدن نهتنها در اقتصاد جمهوری دومینیکن اهمیت دارد، بلکه در میان بزرگترین معادن طلای جهان نیز جایگاهی شناختهشده دارد.
معدن کادیا ایست؛ ترکیب عظیم طلا و مس در قلب استرالیا
معدن کادیا ایست در ایالت نیو ساوت ولز استرالیا واقع شده و بهعنوان یکی از بزرگترین معادن طلای جهان با ذخایر ترکیبی طلا و مس میشناسند. این معدن بهصورت زیرزمینی بهرهبرداری میشود و سالانه میلیونها اونس طلا و مقادیر قابلتوجهی مس تولید میکند.
کادیا ایست به دلیل حجم بالای تولید، بهرهوری بالا و فناوریهای پیشرفته استخراج، جایگاه ویژهای در میان بزرگترین معادن طلای جهان دارد. همچنین نقش مهمی در صادرات منابع معدنی استرالیا و تقویت اقتصاد این کشور ایفا میکند.
معدن کیبالی؛ بازیگر کلیدی طلای آفریقا در جمهوری دموکراتیک کنگو
معدن کیبالی در جمهوری دموکراتیک کنگو با تولید سالانه بیش از ۸۰۰,۰۰۰ اونس طلا، در فهرست بزرگترین معادن طلای جهان و مهمترین منابع طلای قاره آفریقا قرار دارد. این معدن با ذخایری بالغ بر ۱۳ میلیون اونس و استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته، نقش کلیدی در صنعت طلای منطقه و اقتصاد ملی کنگو ایفا میکند.
معدن طلای کارلین ترند؛ زنجیرهای از ذخایر استراتژیک طلا در نوادا
معدن طلای کارلین ترند در ایالت نوادا، ایالات متحده، یکی دیگر از بزرگترین معادن طلای جهان است. تولید سالانه این معدن به حدود ۲ میلیون اونس طلا میرسد. کارلین ترند شامل چندین کانسار مهم است که از طریق عملیات روباز و زیرزمینی استخراج میشوند. این معدن یکی از عوامل مؤثر در توسعه اقتصادی ایالت نوادا است.
معدن طلای لولو؛ منبع بزرگ طلا در غرب آفریقا با نقش حیاتی در مالی
معدن طلای لولو در کشور مالی با تولید سالانه حدود ۷۰۰,۰۰۰ اونس، به عنوان یکی از بزرگترین معادن طلای جهان در منطقه غرب آفریقا میشناسند. این معدن بهدلیل ذخایر غنی و روشهای پیشرفته استخراج، نقش حیاتی در تولید طلا و اشتغالزایی در اقتصاد مالی دارد. نام «لولو» از موقعیت جغرافیایی این معدن گرفته شده و به منطقهای به همین نام در غرب مالی اشاره دارد؛ بنابراین، این نام ریشهای محلی دارد و ارتباطی با معنای فارسی آن ندارد.
بیشتر بخوانید:یافتن طلا در طبیعت ایران؛ کدام رودخانه در ایران طلا دارد؟
مالارتیک کانادایی؛ قطب طلای کبک با ظرفیت تولید بالا
معدن مالارتیک در استان کبک کانادا، با تولید سالانه بالغ بر ۶۰۰,۰۰۰ اونس طلا و استخراج بهصورت روباز، یکی از منابع مهم کشور و در رده بزرگترین معادن طلای جهان در آمریکای شمالی قرار دارد. این معدن را بهعنوان یکی از بازیگران کلیدی صنعت طلا در کانادا میشناسند.
یاناکوچا؛ یکی از ذخایر طلای برجسته پرو در آمریکای جنوبی
معدن یاناکوچا که در کشور پرو واقع شده، یکی دیگر از بزرگترین معادن طلای جهان در آمریکای لاتین است. با تولید سالانه بیش از ۱ میلیون اونس طلا، یاناکوچا نقشی کلیدی در اقتصاد پرو و تأمین طلای منطقه دارد.
کورتز؛ مجموعهای از کانسارهای طلای غنی در ایالت نوادا
معدن کورتز در ایالت نوادا آمریکا، با تولید سالانه بیش از ۱ میلیون اونس طلا، بار دیگر جایگاه خود را در فهرست بزرگترین معادن طلای جهان تثبیت میکند. این معدن شامل چندین کانسار مهم بوده و از ترکیب عملیات روباز و زیرزمینی بهره میبرد.
معدن طلای ساریگونی؛ منبع مهم طلای قزاقستان در آسیای میانه
معدن طلای ساریگونی در قزاقستان با تولید سالانه بیش از ۱۰۰,۰۰۰ اونس، یکی از منابع بااهمیت کشور در صنعت طلاست. این معدن با توجه به ذخایر قابلتوجه خود، جایگاهی ویژه در بین بزرگترین معادن طلای جهان در آسیای میانه دارد و نقش مؤثری در اقتصاد قزاقستان ایفا میکند.
معدن طلای لیهیر؛ جزیرهای طلایی در پاپوآ گینه نو با ظرفیت چشمگیر
معدن لیهیر در جزیره لیهیر، پاپوآ گینه نو واقع شده است و یکی از بزرگترین معادن طلای جهان است. این معدن تحت مالکیت شرکت Newcrest Mining است و تولید سالانه آن بیش از ۹۰۰,۰۰۰ اونس طلا است. لیهیر با ذخایر عظیم خود، یکی از منابع اصلی تولید طلا در اقیانوسیه است. استخراج طلا در این معدن را بهطور عمده از طریق عملیات روباز انجام میدهند.
بزرگترین معدن طلای ایران کجاست؟
بزرگترین معدن طلای ایران، معدن طلای زرشوران، در استان آذربایجان غربی و در نزدیکی شهر تکاب قرار دارد و در فهرست بزرگترین معادن طلای جهان از نظر ذخایر ثبتشده نیز جایگاهی قابل توجه دارد. این معدن با ذخیرهای بیش از ۲۰ میلیون تن کانه طلا، یکی از منابع اصلی تأمین طلا در کشور است.
اگرچه زرشوران بزرگترین معدن طلای ایران و خاورمیانه است، اما از نظر حجم ذخایر، در رتبهبندی جهانی در میان ۲۰ معدن اول جهان قرار نمیگیرد. برای نمونه، معادنی مانند مورونتائو در ازبکستان یا گراسبرگ در اندونزی، هر یک چند صد تن طلای قابل استخراج دارند. بنابراین، زرشوران بیشتر در سطح منطقهای اهمیت راهبردی دارد تا در ردهبندی جهانی.
معدن زرشوران با بهرهگیری از روشهای نوین استخراج و تجهیزات پیشرفته، توانسته است سالانه بیش از ۲۵۰ هزار اونس طلا تولید کند. موقعیت راهبردی و پتانسیل بالا، زرشوران را در ردیف معادن پیشرفته و اثرگذار ایران و حتی در میان بزرگترین معادن طلای جهان قرار داده است. این معدن نقش کلیدی در توسعه اقتصادی منطقه، اشتغالزایی و تأمین نیازهای داخلی و صادرات طلا دارد.
بیشتر بخوانید:طلا چگونه تشکیل می شود؟ از کشف تا استفاده
بزرگترین معدن طلای افغانستان
افغانستان دارای چندین ذخیره مهم طلا است که عمدتاً در معادن کوچک و سنتی استخراج میشوند. تاکنون بزرگترین ذخیره شناختهشده طلا در افغانستان در ولسوالی تالهوبرفک تخار (سمتی) گزارش شده است که شامل دهها تن ذخیره قابل ملاحظه است. بر اساس ارزیابیهای زمینشناسی، معدن سمتی در کنارههای رودخانه پنج حدود ۳۰ تن ذخیره طلای قابل استخراج دارد و از این روی در لیست بزرگترین معادن طلای جهان جای گرفته است. معدنچیان محلی در این محل بیشتر بهصورت دستساز استخراج میکنند و بهرهبرداری صنعتی هنوز راهاندازی نشده است.
- معدن سمتی (تخار): بزرگترین پلاسری طلا در شمال افغانستان است که حدود ۳۰ تن ذخیره طلای تجاری دارد. استخراج طلا در سمتی از طریق روشهای سنتی و پلاسری است و برنامهای برای بهرهبرداری بزرگمقیاس دولتی وجود ندارد.
- نورآبه (تخار): نخستین معدن طلا به روش صنعتی در افغانستان است. شرکت «Westland General Trading» به نمایندگی از امارات متحده عربی پروژه معدن نورآبه را در تخار توسعه میدهد، اما اطلاعات دقیقی از میزان ذخایر آن در دست نیست.
- زرکشان (غزنی): معدنی در استان غزنی با ذخیره حدود ۷٫۵ تن طلا. این معدن در دهههای گذشته مورد اکتشاف شوروی و آلمان قرار گرفته اما به دلیل ناآرامیهای منطقه هنوز وارد فاز تولید نشده است.
- قرا زاغان (بغلان): پروژه دیگری در شمال افغانستان که توسط شرکت افغان کرایستال نچرال رسورسز با سرمایهگذاری حدود ۵۰ میلیون دلار سرمایهگذار خارجی در دست توسعه است. میزان ذخایر طلا در قرا زاغان هنوز مشخص نیست و فعلاً در مرحله اکتشاف قرار دارد.
در مجموع، وضعیت استخراج طلا در افغانستان تاریخی و پراکنده است و فعالیتهای معدنی عمدتاً کوچکمقیاس و وابسته به امنیت منطقهاند. بهرغم وجود ذخایر بالقوه، مشکلات زیرساختی و امنیتی، بهرهبرداری صنعتی گسترده را محدود کرده است.

بزرگترین معدن طلای خاورمیانه
بزرگترین معدن طلای منطقه خاورمیانه و از گروه بزرگترین معادن طلای جهان، در عربستان سعودی واقع است. معدن مهد الذهب «Mahd Adh Dhahab» در منطقه حجاز کوهستانی مدینهمنوره، بزرگترین و قدیمیترین معدن طلای خاورمیانه است. این معدن از دوران قدیم فعالیت داشته و بین سالهای ۱۹۳۹ تا ۱۹۵۴ بیش از ۲۴ تن طلا تولید کرده است. کانیهای اصلی این معدن شامل طلا و نقرهی آزاد، همراه با پیریت و کالکوپیریتاند. بر اساس گزارشهای زمینشناسی، بخش اکتشافی معدن مهد الذهب دارای یک زون با ۱٫۱ میلیون تن سنگمعدنی با عیار متوسط ۲۷ گرم بر تن طلا،معادل حدود ۳۰ هزار کیلوگرم طلا، است که پتانسیل ذخیره قابل ملاحظهای را نشان میدهد. برای اطلاعات بیشتر به مقاله کانی طلا چیست مراجعه کنید.
این معدن همچنان فعال است و شرکت معدنی سعودی Ma’aden در سالهای اخیر از این معدن بهرهبرداری میکند. تولید طلای معدن مهد الذهب حدود ۹۲۰ کیلوگرم در سال ۲۰۲۲ گزارش شده است. به عنوان مقایسه، عربستان سعودی در کل در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۱٫۳ تن طلا تولید کرده و مهد الذهب یکی از منابع اصلی آن بوده است. فعالیتهای اکتشافی و توسعهای در منطقه مهد الذهب برای افزایش عمر مفید معدن ادامه دارد؛ از جمله برنامهریزی برای استخراج از بخشهای جدید با ذخایر احتمالی بالا.
بیشتر بخوانید:شورای جهانی طلا چیست و چه نقشی در استخراج طلا دارد؟
بزرگترین استخراجکننده طلا در جهان
طبق گزارشهای سازمان زمینشناسی آمریکا و انجمن جهانی طلا (WGC)، در سالهای اخیر چین بزرگترین تولیدکننده طلای جهان بوده است. در سال ۲۰۲۴ حدود ۳۸۰ تن طلا از معادن چین استخراج کردند که حدود ۱۰٪ تولید جهانی را تشکیل میدهد. پس از چین، کشورهای روسیه «حدود ۳۱۰ تن» و استرالیا «حدود ۲۹۰ تن» و سپس کانادا «۲۰۰ تن» و ایالات متحده «۱۶۰ تن» در رتبههای بعدی قرار دارند. این پنج کشور در مجموع نزدیک به ۴۱٪ از تولید جهانی «حدود ۳۳۰۰ تن در سال ۲۰۲۴» را به خود اختصاص میدهند. بر اساس آمار ۲۰۲۳، کشورهای دیگر بزرگ غنا، مکزیک، اندونزی، ازبکستان و پرو قرار دارند که هر کدام دهها تن طلا تولید میکنند.
کدام کشورها بیشترین ذخیره طلا را دارند؟ از نظر شرکتهای بزرگ معدنی، نیومنت «Newmont» ایالات متحده با تولید حدود ۱۷۲٫۳ تن طلا در سال ۲۰۲۳ در صدر قرار داشت. پس از آن شرکت باریک گلد «Barrick» کانادا با حدود ۱۲۶ تن تولید در رده دوم است. آگنیکو ایگل «Agnico Eagle» کانادا با ۱۰۶٫۸ تن و شرکت روسی پولیوس «Polyus» با ۹۰٫۳ تن در ردههای بعدی قرار دارند. دیگر شرکتهای بزرگ عبارتند از ناووی «Navoi» ازبکستان «۸۸٫۹ تن» ، انگلوگلد اشانتی « ۸۲ تن»، گلد فیلدز «۷۱٫۷ تن» و کینروس «۶۷ تن» که هر یک معادن متعدد در کشورهای مختلف دارند.
بیشتر بخوانید:طلا و محیط زیست: آیا استخراج طلا زمین را نابود میکند؟
برای مثال، نیومنت با مالکیت معادن بزرگ در آمریکا، استرالیا و آفریقا و همچنین شرکت مشترک «Nevada Gold Mines 38.5٪ متعلق به نیومنت و 61.5٪ به باریک» که بزرگترین مجتمع طلای جهان است، پیشتاز تولید طلاست. راهبرد این شرکتها شامل سرمایهگذاری در اکتشاف و ترکیب داراییها برای حفظ یا افزایش تولید در میانمدت است.
بزرگترین کوه طلای جهان
بزرگترین معادن طلای جهان از نظر ذخایر و اندازه، معدن روباز مورونتائو «Muruntau» در ازبکستان است. این معدن در کویر قزلقوم واقع شده و اکتشاف آن از سال ۱۳۳۷ هجری شمسی «۱۹۵۸ میلادی» آغاز شد. طلای معدن مورونتائو از رگهها و تودههای کوارتزی و آسیبپذیری هیدروترمال مسن ناشی شده است. این معدن روباز دارای وسعت حدود ۳٫۵ در ۲٫۵ کیلومتر و عمق حدود ۵۶۰ متر است. بر اساس برآوردها، کل ذخیره طلای «منبع و رسانها» در این محدوده حدود ۱۷۰ میلیون اونس طلای قابل استحصال «حدود ۴۸۱۹ تن» است؛ بهطوریکه نسبت ذخیره به تولید در آن در حدود ۸۵ سال برآورد میشود. معدن مورونتائو را شرکت دولتی «Navoi MUMK» اداره میکند.

نقشه طلایی جهان؛ نگاهی جامع به بزرگترین معادن طلای جهان
در دنیایی که منابع طبیعی نقش اساسی در رشد اقتصادی و قدرت سیاسی کشورها دارند، بزرگترین معادن طلای جهان بهعنوان موتور محرک صنعت طلا، جایگاه استراتژیکی در زنجیره تأمین جهانی ایفا میکنند. این معادن نهتنها منابعی برای استخراج فلز گرانبها هستند، بلکه با ایجاد فرصتهای شغلی، توسعه فناوریهای نوین معدنی و تقویت اقتصاد ملی، اثرات گستردهتری بر جوامع و بازارهای بینالمللی دارند. شناخت این معادن و بررسی نقش آنها در چشمانداز اقتصادی جهان، دید عمیقتری نسبت به مسیر آینده صنعت طلا به ما میدهد؛ مسیری که همچنان با چالشهایی چون پایداری، محیطزیست و رقابت فشرده همراه خواهد بود.
