علیرغم نشانههای دلگرمکننده از مذاکرات جاری بین ایران و ایالاتمتحده، بازار ارز در ایران همچنان در برابر کاهش قیمتها مقاومت میکند و دلار بازار آزاد در حدود ۸۳ هزار تومان قرار دارد. تحلیلگران معتقدند که دلیل اصلی این مقاومت نه تنها پویایی بازار، بلکه نفوذ مرکز مبادلات ارزی است که نقش آن بیش از هر عامل دیگری برجسته است.
به گزارش بخش خبری گلدیکا، در بیستوسومین روز از سال جاری، همزمان با ورود ایران و ایالاتمتحده به دور اول مذاکرات غیرمستقیم، نرخ دلار بازار آزاد ناگهان سقوط کرد و از اوج خود در نوروز یعنی ۱۰۶ هزار تومان، حدود ۲۰ درصد کاهش یافت. بسیاری از فعالان بازار پیشبینی میکردند که این روند ادامه یابد، به ویژه که هر دو طرف اشتیاق خود را برای دستیابی به توافق ابراز کردند. در آستانه دور دوم مذاکرات در ایتالیا، دلار حتی برای اولین بار پس از مدتها به محدوده ۷۰ هزار تومان نیز رسید.
بااینحال، مشاهدات میدانی و رفتار بازار، مقاومت عمدی در برابر کاهش بیشتر را نشان میداد. با وجود کاهش قابل توجه نرخ بازار آزاد، نرخ ارز رسمی، چه در مرکز مبادلات ارزی و چه در بازار تجاری تا حد زیادی بدون تغییر باقی ماند. درحقیقت، تا زمانی که مرکز مبادلات ارزی و بازارگردان قصد واقعی برای کاهش نرخ رسمی نشان ندهند، نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که دلار بازار آزاد به کاهش خود ادامه دهد.
آیا بازارسازان از سقوط دلار جلوگیری میکند؟
این روند در طول دور سوم مذاکرات برگزار شده در عمان ادامه یافت. اگرچه وزیر امور خارجه ایران فضا را مثبت و سازنده توصیف کرد، اما این احساس در بازار ارز منعکس نشد. دلار به جای ادامه کاهش، مسیر خود را معکوس کرد.
در همان زمان، انفجار بزرگی در بندر شهید رجایی باعث شوک روانی در سراسر جامعه شد. با این وجود، این حادثه از نظر فنی افزایش نرخ ارز را توجیه نکرد. بسیاری از ناظران معتقدند که اگر بازارساز وضعیت را به طور موثرتری مدیریت میکرد، دلار میتوانست به مسیر نزولی خود ادامه دهد. با این حال، به نظر میرسد که هیچ قصد مشخصی برای انجام این کار وجود نداشت.
این موضوع یک سوال جدی را مطرح میکند: «چرا بازارساز و مرکز مبادلات ارزی هر زمان که دلار بازار آزاد شروع به کاهش میکند، واکنش بسیار کند یا حتی با اکراه نشان میدهند؟»
اکنون که دور چهارم مذاکرات در حال انجام است، انتظار عمومی و کارشناسی فزایندهای وجود دارد که بازارساز باید استراتژی را اتخاذ کند که از پول ملی حمایت کند. این رویکرد باید به جای همسویی با منافع مالی گروهها یا نهادهای خاص، در خدمت منافع ملی گستردهتر باشد.
برخی از کارشناسان معتقدند که حفظ شکاف قابل توجه بین نرخ دلار بازار آزاد و رسمی، انگیزههای مالی را برای برخی از طرفین فراهم میکند. با این حال، آنچه کشور واقعاً به آن نیاز دارد، شفافیت، تعهد قاطع به تثبیت نرخ ارز و تلاشهای واقعی برای تقویت ریال است. این ضرورت اکنون بیش از هر زمان دیگری ضروری است.
منبع: تابناک