توسط : برای موفقیت در هر بازاری، آشنایی با اصطلاحات و ادبیات رایج در آن بازار یک ضرورت محسوب میشود. در این مطلب از وب سایت گلدیکا با مهم‌ترین و پرکاربردترین اصطلاحات بازار طلا آشنا خواهیم شد.
برای مطالعه راحت‌تر، این اصطلاحات را در شش دسته مختلف طبقه‌بندی کرده‌ایم. توجه داشته باشید که به دلیل تعداد زیاد اصطلاحات رایج طلا، در این مطلب صرفاً به توضیح خلاصه‌ای از مفهوم یک اصطلاح بسنده کرده‌ایم. برای آشنایی عمیق‌تر با این اصطلاحات و کاربرد آنها در بازار طلا، می‌توانید به سایر مقالات موجود در وب سایت گلدیکا سر بزنید.
همه اصطلاحات بازار طلا که باید بدانید
در ادامه بیش از 50 اصطلاح رایج و کاربردی در بازار طلا را مرور خواهیم کرد. این اصطلاحات در دسته‌های زیر طبقه‌بندی شده‌اند:
- اصطلاحات سنجش کیفیت طلا و واحدهای اندازه گیری طلا
- اصطلاحات و اسامی انواع طلا در بازار
- اصطلاحات رایج در طلاسازی
- اصطلاحات طلافروشان
- اصطلاحات قیمت طلا
- اصطلاحات بازار معاملات طلا
اصطلاحات سنجش کیفیت طلا و واحدهای اندازه‌گیری طلا
عیار طلا
رایج‌ترین واحد سنجش کیفیت طلا است. از عیار برای سنجش میزان خلوص آلیاژ طلا و یا سایر فلزات گرانبها استفاده میشود. طلای 24 عیار که به آن طلای 1000 هم گفته میشود طلای کاملاً خالص است که یعنی صددرصد آن از طلا تشکیل شده و به همین دلیل نسبت به آلیاژهای طلا نرمتر است. طلای استاندارد در ایران طلای 18 عیار است که 75% آن را طلا و 25% را سایر فلزات تشکیل میدهند تا طلا استقامت بیشتری داشته باشد و بتوان از آن در طلاسازی استفاده کرد. به طلای 18 عیار طلای 750 نیز می‌گویند. برای اطلاعات بیشتر مقاله عیار طلا چیست را مطالعه بفرمایید.
بیشتر بخوانید: عیار طلا چیست؟
عیار پَس
در اصطلاحات بازار طلا منظور از عیار پس طلاهایی است که عیار آنها کمتر از 18 یا 750 است.
عیارسنجی
به هریک از روش‌هایی که برای سنجش میزان عیار یک قطعه طلا به کار می‌رود، عیارسنجی می‌گویند. از جمله رایج‌ترین این روش‌ها میشود به استفاده از سنگ محک، اسید تیزابی و ری گیری طلا اشاره کرد که در ادامه به آنها می‌رسیم.
انگ طلا
منظور از انگ یا انگ طلا کدی است که توسط آزمایشگاه ری گیری طلا روی قطعه مورد آزمایش حکاکی میشود. شماره انگ در واقع سندی است که نشان می‌دهد طلا توسط آزمایشگاه‌های معتبر مورد عیارسنجی قرار گرفته است. معامله طلای بدون انگ تقریباً غیرممکن است چرا که احتمال تقلبی بودن آن زیاد بوده و کسی ریسک خرید آن را نمی‌پذیرد.
بیشتر بخوانید: انگ طلا چیست؟ و چه کاربردی دارد؟
گرم طلا
گرم، واحد استاندارد اندازه‌گیری وزن طلا به شمار می‌رود. هر گرم برابر با ۱۰۰۰ سوت یا میلی‌گرم است. در بازار طلا، طلافروشان گرم را برای سنجش وزن قطعات بزرگ‌تر طلا به کار می‌گیرند و سوت را برای قطعات کوچک‌تر انتخاب می‌کنند. برای نمونه، یک قطعه طلای ۵ گرمی وزنی معادل ۵۰۰۰ سوت دارد.
توله طلا
توله طلا به قطعه‌ای از طلا می‌گویند که همچون شاخص‌های دیگر (طلا، سوت، مثقال و …) وزنی مشخصی دارد. این واحد وزنی بیشتر در کشورهای آسیایی، از جمله ایران، هند و پاکستان به کار می‌رود و برای معاملات خرد و سرمایه‌گذاری‌های کوچک بسیار کاربرد دارد. توله را معمولا به‌صورت ساده و بدون طرح خاصی عرضه می‌کنند و به صورت استاندارد یک توله ۱۱.۶۶ گرم وزن دارد.
عیارسنجی
به هریک از روش‌هایی که برای سنجش میزان عیار یک قطعه طلا به کار می‌رود، عیارسنجی می‌گویند. از جمله رایج‌ترین این روش‌ها میشود به استفاده از سنگ محک، اسید تیزابی و ری گیری طلا اشاره کرد که در ادامه به آنها می‌رسیم.
سوت طلا
سوت طلا چیست؟ کوچک‌ترین واحد اندازه گیری مقدار طلا که معادل یک میلی‌گرم است. این یعنی هر گرم طلا برابر با 1000 سوت است.
مثقال طلا
مثقال طلا چیست؟ یکی دیگر از واحدهای اندازه گیری طلا که به خصوص در آسیای غربی کاربرد دارد. هر معادل 4.608 گرم است. البته قیمت اعلامی در بازار آبشده بر مبنای هر مثقال طلای 17 عیار است که با تقسیم آن بر عدد 4.33 قیمت هر گرم طلای 18 عیار به دست می‌آید. اگر اصطلاح تغییر مثقال به گوشتان خورد، منظور تغییر قیمت یک مثقال طلای 18 عیار در بازار است.
انس طلا
انس یا اونس طلا چیست؟ از واحدهای بین‌المللی برای سنجش وزن طلا و سایر فلزات ارزشمند است. هر یک اونس برابر است با 31.103 گرم.
قیراط
قیراط در واقع برای سنجش وزن سنگ‌های قیمتی مثل الماس، زمرد و یاقوت استفاده میشود و یکی از واحدهای اندازه گیری طلا نیست. هر یک قیراط معادل 200 سوت یا همان 0.2 گرم است.
اصطلاحات و اسامی انواع طلا در بازار
- طلای آب شده
طلای آب شده که به آن «آبشده» هم می‌گویند به طلاهای دسته دومی می‌گویند که در کوره ذوب شده و در قالب‌های مکعبی ریخته می‌شوند. این طلاها در اصل ماده اولیه طلاسازی به حساب می‌آیند اما از آنجایی که خرید و فروش آنها معاف از مالیات و اجرت است، گزینه ایده‌آلی برای سرمایه‌گذاری نیز هستند.برای مطالعه بیشتر مقاله طلای آب شده چیست را مطالعه بفرمایید.
- شمش طلا
طلای آب شده که به آن «آبشده» هم می‌گویند به طلاهای دسته دومی می‌گویند که در کوره ذوب شده و در قالب‌های مکعبی ریخته می‌شوند. این طلاها در اصل ماده اولیه طلاسازی به حساب می‌آیند اما از آنجایی که خرید و فروش آنها معاف از مالیات و اجرت است، گزینه ایده‌آلی برای سرمایه‌گذاری نیز هستند.برای مطالعه بیشتر مقاله طلای آب شده چیست را مطالعه بفرمایید.
- شمش طلا
مانند سایر سکه‌ها شکل گرد و ابعاد کوچکی دارند که توسط بانک‌ها یا شرکت‌های خصوصی ساخته می‌شوند. عیار و وزن سکه‌ها با یکدیگر متفاوت است و معمولاً روی بسته‌بندی آنها ذکر شده است.
- طلای خام
از نظر فنی طلای خام طلایی است که به تازگی از معدن استخراج شده و مورد پردازش قرار نگرفته در نتیجه درصدی ناخالصی دارد. اما در اصطلاحات بازار طلا، منظور از طلای خام همان طلای آب شده است که می‌توان آن را در ساخت طلای زینتی به کار برد.
- طلای سفید
یکی از انواع طلا که بر اثر ترکیب با فلزاتی مانند پالادیوم، رودیوم، روی و یا نقره رنگی مایل به سفید دارد. این طلا از نظر خلوص تفاوتی نسبت به طلای زرد ندارد اما به واسطه زیبایی خاص آن، گزینه‌ای محبوب در بازار طلا به حساب می‌آید.
- طلای بدون اجرت
طلاهایی که در زمان خرید و فروش آنها قیمت قطعه بدون لحاظ کردن اجرت ساخت حساب میشود، به طلای بدون اجرت معروف هستند. همانطور که بالاتر اشاره کردیم طلای آب شده بدون اجرت معامله میشود ولی طلاهای دست دوم که در بین مردم به عنوان طلای کم اجرت یا بی اجرت شناخته می‌شوند نیز بابت سود فروشنده بین 5 تا 7 درصد از قیمت اصل طلا بیشتر هستند.
- طلای ساخته شده
همانطور که از نام آن مشخص است، طلای ساخته شده به طلاهای زینتی گفته میشود که شامل النگو، انگشتر، گردنبند، دستبند و سایر انواع زیورآلات میشود. قیمت این طلا شامل اجرت ساخت نیز میشود و معمولاً عیار آن 18 است.
- طلای زینتی
در اصطلاحات طلافروشان منظور از طلای شاخص قطعه طلایی است که از عیار آن مطمئن هستند و سایر قطعات طلا را در مقایسه با آن می‌سنجند.
- طلای خارجی
یکی از انواع طلا که بخش زیادی از قیمت آنها مربوط به اجرت ساخت میشود، طلای خارجی است. طلای خارجی یعنی طلایی که از خارج از کشور وارد ایران شده است. هند و ایتالیا جزو کشورهایی هستند که سهم بزرگی از بازار طلای خارجی در ایران دارند.
- طلای شکن
برخی از انواع ناخالصی ها در طلا باعث میشود که طلا پس از ذوب و سرد شدن در قالب خاصیت شکنندگی بالایی از خود نشان می‌دهد و به این قطعات طلای شکن می‌گویند. برای رفع شکنندگی طلا آن را دوباره به چرخه ذوب برمی‌گردانند تا ناخالصی‌ها از طلا جدا شوند. همچنین استفاده غیراصولی از حرارت کوره نیز می‌تواند باعث شکن شدن طلا شود.
- طلای شرطی
در دایره لغات و اصطلاحات طلافروشان منظور از طلای شرطی قطعه طلایی است که عیار آن به طور مشخص و مستند تعیین نشده و فروشنده با شرط مشخص شدن عیار طلای آب شده در ری گیری آن را می‌فروشد. طلافروشان برای تسریع روند معاملات این قطعات را می‌خرند و بعد از طی کردن ری گیری در آزمایشگاه‌های معتبر، باقی مانده مبلغ معامله را به فروشنده میدهند.
- طلای متفرقه
طلای متفرقه در واقع اسم دیگر همان طلای دست دوم است. یعنی طلایی که توسط فرد به عنوان زیورآلات استفاده شده و حالا قصد فروش آن را دارد. در خرید و فروش این نوع از طلا، اجرت ساخت خیلی کم در نظر گرفته میشود.
- طلای ریزشی
در فرایند ساخت طلا در کارگاه طلاسازی، بخش کوچکی از قطعه طلای مورد استفاده از بین می‌رود و به همین دلیل وزن محصول نهایی از وزن قطعه اولیه کمی کمتر است. به این هدررفت طلا در طلاسازی طلای ریزشی یا کسر طلا می‌گویند.
- مصنوعات طلا
هرگونه کالای تزئینی و زیورآلاتی که در ساخت آنها از طلا و یا حتی روکش طلا استفاده شده باشد، در دسته بندی مصنوعات طلا قرار می‌گیرد. مصنوعات طلای معتبر باید دارای کد شناسایی باشند که در آن اطلاعات سازنده، عیار و رنگ طلا ذکر شده باشد.
- مسکوکات طلا
مسکوک از سکه می‌آید و منظور از مسکوکات طلا سکه‌های طلایی است که با نظارت بانک مرکزی کشورها تولید می‌شوند.
اصطلاحات رایج در طلاسازی
- ری گیری طلا
ری گیری فرایند دقیقی است که آزمایشگاه‌ها برای تعیین عیار طلا انجام میدهند. در ری گیری قسمت کوچکی از طلا به عنوان نمونه بریده میشود و بعد از ذوب و اسید کاری، عیار آن با حداکثر دقت سنجیده میشود.
- ریژه
ریژه به قالب‌هایی گفته میشود که طلای مذاب پس از درآمدن از کوره در آنها ریخته میشود. کف برخی از ریژه‌ها کد انگ وجود دارد که باعث میشود طلای مذاب هنگام سرد شدن در ریژه، کد انگ به خود بگیرد. جنس ریژه می‌تواند از چدن یا گرافیت باشد.
- بوته ذوب طلا
ظرفی که طلای پودر شده در آن ریخته شده و سپس به کوره منتقل میشود. بوته فوق‌العاده مقاوم بوده و حتی در دمای جوش طلا نیز استحکام خود را حفظ می‌کند. بوته‌های قدیمی سرامیکی بوده‌اند اما در نسخه‌های جدید از آلیاژی از گرافیت، کوارتز فولاد و چدن برای ساخت بوته ذوب طلا استفاده میشود.
- آبکاری طلا
وقتی بدنه اصلی یک جواهر از فلزی به غیر از طلا باشد اما لایه رویی آن با لایه‌ای نازک از طلا پوشانده شود، به آن آبکاری طلا می‌گویند. این کار جنبه تزئینی دارد و برای تهیه جواهراتی که ظاهر طلا دارند اما نسبت به قطعه تمام طلا ارزانتر هستند، به کار می‌رود.
- قالکاری طلا
به فرایند بازیافت طلا از ضایعات کارگاههای طلا و حتی فاضلاب آنها، قالکاری طلا گفته میشود. طلای بازیافت شده سپس تصفیه میشود و به طلاسازان فروخته میشود.
- مخراج کاری
افزودن سنگ زینتی به طلا را مخراج کاری می‌گویند. مخراج کاری چیست؟ یک هنر ظریف و پیچیده است و نیاز به مهارت و دانش قابل توجهی در خصوص ویژگی‌های شیمیایی انواع سنگ‌ها و نحوه چسباندن آنها به طلا دارد.
- سنگ اتمی
این اصطلاح چندان به خود طلا مربوط نیست اما در طلافروشی‌ها به کرات شنیده میشود. در مقایسه با الماس و سنگ‌های گران قیمت دیگر، سنگ اتمی به سنگ‌های ارزان قیمتی گفته میشود که در ساخت جواهرات به کار می‌روند.
- سنگ محک
یکی دیگر از اصطلاحات بازار طلا که مربوط به عیارسنجی طلا نیز میشود. سنگ محک سنگی سیاه رنگ است که از سیلیسیم و کوارتز تشکیل شده است. نحوه کار با این سنگ به این شکل است که ابتدا طلای مورد نظر چند مرتبه روی سنگ کشیده میشود تا خط بیندازد، سپس تیزاب سلطانی روی سنگ ریخته میشود و اگر تیزاب خط طلا را محو کند، یعنی طلا اصل نیست و یا عیار آن پایینتر از عیار استاندارد است.
- تیزاب سلطانی
در اصطلاحات طلاسازی تیزاب سلطانی نام محلولی اسیدی از جنس اسید نیتریک است که خاصیت خورندگی بالایی دارد و می‌تواند فلزاتی مانند پلاتین و طلا را در خود حل کند. چند خط بالاتر نحوه استفاده از این تیزاب در فرایند عیارسنجی طلا را توضیح دادیم.
- ترازوی زرگری
تراوزی زرگری هم در طلاسازی و هم طلافروشی کاربرد دارد. دقت این ترازو آنقدر بالا است که می‌تواند واحدهای کوچک مانند سوت را نیز اندازه‌گیری کند. امروزه این ترازوها برای دقت بیشتر به شکل دیجیتالی ساخته می‌شوند.
- آلیاژ طلا
به ترکیب فلزات مختلف با یکدیگر آلیاژ می‌گویند و وقتی که طلا با فلز دیگری مانند نقره یا پلاتین ترکیب میشود، به آن آلیاژ طلا گفته میشود. آلیاژ طلا نسبت به طلای کاملاً خالص استحکام بیشتری دارد ولی قیمت آن کمتر است.
- خوره
در اصطلاحات طلاسازی به خلل و فرج روی بدنه طلا یا نقره، خوره گفته میشود.
- سواله
به خرده ریزهای حاصل از برش، سوهان کاری، اره زدن و به طور کلی پرداخت طلا یا نقره، سواله می‌گویند.
- مارکاج
به عمل حکاکی علائم بر روی سطح فلزات ارزشمند مانند طلا و نقره مارکاج می‌گویند. علائمی که اطلاعات مربوط به عیار فلز، کارگاه سازنده، سال ساخت و شماره رسید شناسنامه قطعه را ارائه میدهند.
- نیاز
در اصطلاحات طلاسازی به فرایند کشیدن طلا برای تغییر شکل آن بدون آنکه دچار ترک خوردگی شود، نیاز می‌گویند. نیاز کردن باعث افزایش انعطاف‌پذیری طلا و نقره میشود.
- مغلمه
ترکیب هر فلزی با جیوه مغلمه نامیده میشود و صرفاً مختص به اصطلاحات طلاسازی نیست.
- نفور
در اصطلاحات طلاسازی وقتی طلا هنگام ذوب به اطراف پاشیده میشود، به آن نفور می‌گویند. نفور اکثرا در هنگام ذوب کردن طلای شکن دیده میشود.
اصطلاحات طلافروشان
خرده فروش طلا
کسی که طلا را به شکل تکی و در مقدار کم به مشتری می‌فروشد. مغازه‌های طلا فروشی یا فروشگاه‌های آنلاین طلا و جواهر از این دسته هستند.
- اجرت طلا
اجرت طلا چیست؟ از پرکاربردترین اصطلاحات معاملات طلا است که اشاره به دستمزدی که بابت ساخت قطعه طلا پرداخت میشود دارد. هزینه اجرت طلا در قیمت نهایی یک محصول لحاظ میشود. درصد اجرت می‌تواند ثابت و یا بر اساس تغییرات قیمت روز طلا باشد.
- فاکتور طلا
فاکتور طلا برگه‌ای است که نام قطعه طلا، وزن، عیار، قیمت نهایی، اجرت ساخت، مشخصات فروشنده و خریدار و مالیات قطعه مورد نظر در آن ذکر میشود. فاکتور طلا در واقع همان سند مالکیت یک قطعه محسوب میشود و در هنگام خرید و فروش طلا داشتن آن بسیار مهم است. معامله طلا بدون فاکتور کار دشواری است چرا که اکثر افراد از خرید طلای بدون فاکتور اجتناب می‌کنند.
- کیفی طلا
کیفی طلا از اصطلاحات رایج طلا است که به شغل حمل و نقل طلا در بازار اشاره دارد. کیفی طلا شخصی است که طلا را از کارگاههای طلاسازی یا شرکت‌های توزیع کننده گرفته و آن را به خرده فروشان تحویل می‌دهد. البته امروزه برای کاهش مخاطرات حمل و نقل طلا، روش‌های ایمن‌تری مانند مبادله طلا به شکل آنلاین برای جابجایی طلا استفاده می‌شوند.
- بنکدار طلا
بنکدار در همه صنایع به عنوان رابطی بین تولیدکننده و خرده فروش شناخته میشود. در بازار طلا نیز بنکدار همان عمده فروش است که طلا را در مقیاس بزرگ و چند کیلویی خریداری می‌کند و آن را به شکل جزئی به خرده فروشان می‌فروشد. بنکداری طلا نقش مهمی در روند فروش طلا و تنظیم قیمت در بازار نیز ایفا می‌کنند.
اصطلاحات قیمت طلا
- قیمت روز طلا
پراستفاده‌ترین اصطلاح در اصطلاحات معاملات طلا؛ منظور از قیمت روز طلا قیمتی است که طلا در آن روز مشخص خرید و فروش میشود. طلافروشی‌ها موظف هستند تا قیمت روز طلا را در معرض دید عموم قرار بدهند.
- قیمت خرید طلا
قیمتی که طلافروش هنگام خرید طلا به شما می‌گوید؛ یعنی زمانی که می‌خواهید طلا را به فروشنده بفروشید. این قیمت از قیمت فروش کمتر است.
- قیمت فروش طلا
قیمتی که طلافروش هنگام فروش طلا به شما می‌گوید؛ یعنی زمانی که می‌خواهید طلا را از فروشنده بخرید. اگر طلا از انواع طلای ساخته شده باشد، سود مغازه، مالیات و کارمزد نیز در قیمت فروش آن لحاظ می‌شوند.
- قیمت تعویض طلا
قیمتی که هنگام تعویض طلا با طلا داده میشود در اصطلاحات معاملات طلا به قیمت تعویض طلا معروف است. مثلا وقتی که می‌خواهید یک گوشواره طلای قدیمی را با یک قطعه طلای جدید عوض کنید، ابتدا قیمت تعویض طلای شما محاسبه میشود و سپس تفاوت آن با قطعه طلای جدید که قصد خرید آن را دارید جمع یا تفریق می‌گردد.
- نوسان قیمت طلا
به تغییرات قیمت طلا در طول روز نوسان قیمت طلا می‌گویند. عوامل مختلفی مثل شرایط سیاسی و اقتصادی، تحولات قیمت طلای جهانی و یا حباب طلا می‌توانند باعث نوسان قیمت طلا شوند.
- نمودار قیمت طلا
نوسانات قیمت طلا به وسیله یک نمودار نشان داده میشود که تحلیلگران و فعالین بازار طلا از آن برای پیش بینی قیمت طلا و تحلیل بازار استفاده می‌کنند. شما می‌توانید در گلدیکا به قیمت روز طلا و همچنین نمودار نوسانات قیمت طلا دسترسی داشته باشید.
- بالای فی
بالای فی در طلا یعنی چه؟ در بازار طلا، اصطلاح «بالای فی» به قیمتی بالاتر از «فی» اشاره می‌کند. «فی» قیمت لحظه‌ای یک گرم طلای ۱۸ عیار را نشان می‌دهد. معامله‌گران معمولاً «فی» را به عنوان قیمت پایه یا خام طلا در نظر می‌گیرند، بدون اینکه سود، اجرت ساخت یا هزینه‌های اضافی را محاسبه کنند. اما وقتی خریداران یا فروشندگان قیمتی بالاتر از این فی اعلام یا دریافت می‌کنند، مردم به آن «بالای فی» می‌گویند. اغلب این اصطلاح را در زمینه قیمت تابلو به کار می‌برند؛ قیمتی که بازار آن را نمایش می‌دهد و ممکن است حاشیه سود را شامل شود.
- مظنه طلا
منظور از مظنه طلا در اصطلاحات بازار طلا، قیمت یک مثقال طلای 17 عیار است. این یک شاخص رایج برای محاسبه قیمت طلا است به این شکل که برای به دست آوردن قیمت هر گرم طلای 18 عیار، مظنه را بر 4.33 تقسیم می کنند.
- اجرت طلا
اجرت طلا یا همان اجرت ساخت طلا، دستمزدی است که طلاسازان و جواهرسازان برای طراحی، ساخت و پرداخت قطعات طلا مانند انگشتر، گردنبند یا دستبند دریافت می‌کنند. این دستمزد جدا از قیمت خام طلایی است که فروشندگان بر پایه وزن و عیار محاسبه‌اش می‌کنند و فروشندگان آن را به قیمت نهایی می‌افزایند. طلاسازان این هزینه را یا به صورت درصدی از قیمت طلا تعیین می‌کنند یا به عنوان مبلغی ثابت در نظر می‌گیرند.
- مالیات طلا
در بازار ایران، عبارت «مالیات طلا» عمدتاً به مالیات بر ارزش افزوده (VAT) اشاره می‌کند. قانون‌گذاران نرخ این مالیات را 10 درصد تعیین کرده‌اند. فروشندگان طلا هنگام معامله، این مبلغ را از خریداران دریافت می‌کنند و سپس آن را به سازمان امور مالیاتی تحویل میدهند. این مالیات بخشی جدایی‌ناپذیر از قیمت نهایی طلا به شمار می‌رود.
خریداران فقط بر اجرت ساخت و سود فروشنده، معمولاً ۷ درصد، مالیات می‌پردازند، نه بر اصل یا قیمت خام طلا. هنگام فروش طلا، طلافروشان معمولاً مالیات را کسر نمی‌کنند و فقط قیمت خام طلا را می‌پردازند؛ با این حال، اجرت ساخت و مالیات پیشین ممکن است برای فروشنده از دست برود.
طلافروشان علاوه بر مالیات ارزش افزوده، مالیات بر درآمد را نیز متحمل می‌شوند. این مالیات ۲۵ درصد از سود خالص را شامل میشود و آنها آن را از طریق اظهارنامه سالانه پرداخت می‌کنند.
- سود فروشنده
طلافروشان مبلغی را تحت عنوان «سود فروشنده» برای پوشش خدمات، حاشیه سود و هزینه‌های عملیاتی به قیمت نهایی طلا می‌افزایند. آنها این سود را معمولاً به صورت درصدی، اغلب ۷ درصد، محاسبه می‌کنند و آن را در فرمول قیمت‌گذاری طلا جای میدهند. اتحادیه طلا و جواهر حداکثر سود مجاز را حدود ۷ درصد تعیین کرده است، هرچند این رقم بسته به شرایط بازار و نوع معامله بین ۵ تا ۱۰ درصد نوسان دارد.
- حق ضرب
در بازار طلا، اصطلاح «حق ضرب» به هزینه‌ای اشاره می‌کند که بانک مرکزی برای تبدیل طلا به سکه استاندارد و پوشش هزینه‌های جانبی آن دریافت می‌کند. این مبلغ جزئی از ارزش ذاتی سکه به شمار می‌رود و تحلیلگران بازار آن را در محاسبه قیمت تئوریک یا واقعی سکه وارد می‌کنند. بانک مرکزی معمولاً حق ضرب را به صورت ثابت یا تقریبی تعیین می‌کند و این مقدار بسته به نوع سکه مانند تمام، نیم، ربع یا گرمی تغییر می‌یابد.
اصطلاحات بازار معاملات طلا
- گواهی سپرده طلا
این گواهی سندی است که بیان می‌دارد دارنده آن صاحب یک قطعه طلا با وزن و عیار مشخص است. فایده این سند این است که با داشتن آن دیگر لازم نیست طلا را به شکل فیزیکی در منزل نگهداری کنید و صرف در اختیار داشتن این سند، مالکیت شما بر طلا را اثبات می‌کند. این سند از طریق بورس و یا صندوق‌های سرمایه گذاری مبتنی بر طلا قابل خریداری است.
- اسپرد طلا
در اصطلاحات معاملات طلا منظور از اسپرد، تفاوت قیمت خرید و فروش یک قطعه مشخص از طلا است.
- حباب طلا
حباب قیمتی یعنی قیمت فعلی یک کالا، قیمت حقیقی آن نیست و عواملی مانند اتفاقات سیاسی یا تحولات اقتصادی در سطح کشوری و یا جهانی باعث این تفاوت قیمت شده‌اند. حباب طلا هم به شکل مثبت و هم منفی وجود دارد.
- وام طلا
برخی از بانک‌ها در ایران قطعه طلا را به عنوان ضمانت می‌پذیرند و به واسطه آن به مشتریان خود وام میدهند. به این دسته از وام‌ها وام طلا گفته میشود.
- معاملات فردایی طلا
از دیگر اصطلاحات بازار طلا در زمینه معاملات، قیمت فردایی یا معاملات فردایی است. این نوع از معاملات در پایان یک روز کاری و مبنی بر پیش‌بینی‌های قیمت طلا در روز بعد صورت می‌گیرند. توجه داشته باشید از آنجایی که این سبک از معاملات باعث شوک به بازار میشود و در اکثر مواقع جنسی بین معامله‌گران رد و بدل نمی‌شود، غیرقانونی تلقی میشود.
- استاندارد طلا
یک سیستم پولی که در آن واحد محاسبه ارز رسمی بر اساس مقدار مشخصی از طلا تعیین میشود. البته امروزه این استاندارد توسط اکثر بانک‌های مرکزی جهان کنار گذاشته شده و جای خود را به روش‌های مدرن‌تری داده‌اند که طلا در آنها نقش کمرنگ‌تری دارد.
- صندوق طلا
صندوق طلا، نوعی صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF)، دارایی‌های سرمایه‌گذاران را در گواهی‌های سپرده سکه و شمش طلا، همچنین اوراق بهادار مرتبط با طلا سرمایه‌گذاری می‌کند. این روش به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد بدون خرید فیزیکی طلا، از نوسانات قیمت آن سود ببرند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا سرمایه‌های جمع‌آوری‌شده از سرمایه‌گذاران را در دارایی‌هایی همچون گواهی سپرده سکه طلا، شمش طلا و اوراق مبتنی بر طلا تخصیص میدهند. در نتیجه، این صندوق‌ها بازدهی خود را مستقیماً با تغییرات قیمت طلا هماهنگ می‌کنند.
- قرارداد آتی طلا
قرارداد آتی طلا ابزاری مالی قدرتمند به شمار می‌رود که معامله‌گران با بهره‌گیری از آن، بدون خرید فیزیکی طلا، از نوسانات قیمت آن سود می‌برند. خریدار و فروشنده در این قرارداد بر سر معامله حجم مشخصی طلا در تاریخی معین در آینده با قیمتی از پیش تعیین‌شده توافق می‌کنند. معامله‌گران این قراردادها را در بورس کالا مبادله می‌کنند و با تکیه بر اهرم مالی و بدون نیاز به نگهداری فیزیکی طلا، در بازار طلا به فعالیت می‌پردازند.
- بازار مشتقه طلا
بازار مشتقه طلا بازاری است که سرمایه‌گذاران در آن ابزارهای مالی مشتقه «Derivatives» مبتنی بر طلا را معامله می‌کنند. سرمایه‌گذاران در این بازار مستقیماً طلا را خرید و فروش نمی‌کنند، بلکه بر پایه تغییرات قیمت آینده طلا، قراردادهایی را می‌بندند تا از ریسک‌ها بپرهیزند یا سود به دست آورند. این بازار بخشی از بازارهای مالی پیشرفته به شمار می‌رود و در ایران، بورس کالای ایران و مرکز مبادله ارز و طلای ایران عمدتاً آن را مدیریت می‌کنند.
- بازار نقدی طلا
بازار نقدی طلا بازاری است که در آن، خریداران و فروشندگان طلا را به صورت فیزیکی و با پرداخت نقدی معامله می‌کنند. عرضه و تقاضا قیمت این فلز گرانبها را در این بازار به طور لحظه‌ای تعیین می‌کنند و مبادلات به صورت آنی انجام میشود؛ یعنی خریدار و فروشنده پس از توافق، بلافاصله پرداخت را انجام میدهند و کالا را تحویل می‌گیرند. سرمایه‌گذاران بازار نقدی طلا را گزینه‌ای مطمئن برای سرمایه‌گذاری می‌دانند، زیرا طلا در بحران‌های اقتصادی و سیاسی به عنوان دارایی پایدار و ارزشمند عمل می‌کند.
- ارز دیجیتال با پشتوانه طلا
ارز دیجیتال با پشتوانه طلا، نوعی رمزارز است که ذخایر فیزیکی طلا ارزش آن را پشتیبانی می‌کنند. صادرکنندگان این ارزها معمولاً آنها را به صورت توکنیزه‌شده «Tokenized Gold» عرضه می‌کنند، به طوری که هر واحد توکن معادل مقدار مشخصی طلا، مانند یک گرم یا یک اونس، قرار می‌گیرد.
این رویکرد مزایای طلا به عنوان یک دارایی ایمن را با ویژگی‌های فناوری بلاکچین، مانند انتقال سریع و شفافیت بالا، ترکیب می‌کند. در مقایسه با رمزارزهای پرنوسان مانند بیت‌کوین، این ارزها پایداری بیشتری نشان میدهند. سرمایه‌گذاران اغلب از آنها برای پوشش ریسک تورم یا سرمایه‌گذاری امن بهره می‌برند.
اصطلاحات طلا فروشی به انگلیسی
در بازار طلا و جواهر، اصطلاحات مختلفی وجود دارد که اغلب ریشه در زبان انگلیسی دارند. در ادامه به بررسی برخی از این اصطلاحان مهم می‌پردازیم.
انواع طلا
طلا، فلزی گرانبها و ارزشمند، در اشکال و انواع متنوعی به بازار می‌رسد. در ادامه، برخی اصطلاحات کلیدی مرتبط با آن را بررسی می‌کنیم.
Pure Gold
به معنای طلای خالص با عیار 24 است.
Gold Alloy
آلیاژ طلا که با فلزات دیگر ترکیب شده است.
White Gold
طلای سفید که معمولاً با پالادیوم یا نیکل ترکیب میشود.
Rose Gold
معادل طلای رز یا صورتی، ترکیبی از طلا و مس است.
اصطلاحات مربوط به وزن طلا به انگلیسی
جدول زیر اصطلاحات انگلیسی مرتبط با وزن و اندازه طلا را به همراه توضیحاتشان نمایش می‌دهد.
| اصطلاح (انگلیسی) | معادل فارسی | توضیح |
| Karat (K or kt) | قیراط | واحدی برای اندازه‌گیری خلوص طلا؛ طلا خالص 24 قیراط است. |
| Troy Ounce (oz t) | اونس تروی | واحد استاندارد وزن طلا (1 اونس تروی ≈ 31.1 گرم). |
| Gram (g) | گرم | واحد متریک برای وزن طلا. |
| Pennyweight (dwt) | پنی ویت | واحد قدیمی وزن طلا (1 پنی‌ویت ≈ 1.555 گرم). |
| Milligram (mg) | میلی گرم | واحدی کوچک‌تر از گرم برای اندازه گیری وزن طلا. |
| Grain | گِرین | واحد بسیار کوچک وزن طلا (1 گِرین ≈ 0.0648 گرم). |
| Ounce (oz) | اونس | واحد وزنی رایج، اما متفاوت از اونس تروی. |
| Tael | تایل | واحد سنتی وزن در آسیا برای اندازه گیری طلا. |
| Baht | بات | واحد وزن طلا در تایلند (1 بات ≈ 15.244 گرم). |
| Purity | خلوص | درصد یا نسبت خلوص طلا (مانند 99.9% یا 22K). |
| Bar | شمش | فرم استاندارد طلای قالب ریزی شده. |
| Carat Weight | وزن قیراطی | وزن سنگ‌های قیمتی یا طلای زینتی بر اساس قیراط. |
اصطلاحات مربوط به جواهرات به انگلیسی
| Diamond | الماس |
| Ruby | یاقوت قرمز |
| Sapphire | یاقوت کبود |
| Emerald | زمرد |
| Turquoise | فیروزه |
| Jade | یشم |
اصطلاحات مربوط به خرید و فروش به انگلیسی
جدول زیر اصطلاحات انگلیسی مرتبط با خرید و فروش طلا و جواهرات را همراه با توضیحات دقیق آنها نمایش می‌دهد.
| اصطلاح (انگلیسی) | معادل فارسی | توضیح |
| Retail Price | قیمت خرده فروشی | قیمتی که مشتری نهایی برای خرید کالا پرداخت می‌کند. |
| Markup | سود فروش | درصد یا مبلغ اضافه شده به هزینه کالا برای محاسبه قیمت فروش. |
| Spot Price | قیمت لحظه‌ای | قیمت فعلی طلا یا سایر فلزات گرانبها در بازار جهانی. |
| Buy Back Price | قیمت بازخرید | قیمتی که فروشنده برای بازخرید طلا یا جواهرات از مشتری پیشنهاد می‌دهد. |
| Invoice | فاکتور | سندی که جزئیات خرید، قیمت و شرایط پرداخت را ثبت می‌کند. |
| Payment Terms | شرایط پرداخت | شرایطی که مشخص می‌کند پرداخت به چه صورت و در چه زمانی انجام میشود. |
| Installments | اقساط | پرداخت مبلغ خرید در چند بخش در یک بازه زمانی مشخص. |
| Appraisal | ارزش گذاری | تعیین ارزش واقعی طلا یا جواهرات توسط کارشناس. |
| Buyer’s Premium | کارمزد خریدار | هزینه‌ای که خریدار علاوه بر قیمت کالا به فروشنده یا حراجی پرداخت می‌کند. |
| Gold Purity | خلوص طلا | میزان خلوص طلا که معمولاً با واحد قیراط یا درصد بیان میشود. |
| Net Weight | وزن خالص | وزن خالص فلز گرانبها بدون در نظر گرفتن وزن نگین یا سنگ‌های قیمتی. |
| Hallmark | عیار طلا | نشانه یا مهر حک شده روی طلا برای تأیید خلوص و عیار آن. |
| Warranty | ضمانت نامه | تعهد فروشنده برای تعمیر یا تعویض کالا در صورت بروز مشکل. |
اصطلاحات مربوط به فرآیندهای طلا سازی به زبان انگلیسی
در ادامه، اصطلاحات انگلیسی مرتبط با طراحی و ساخت زیورآلات را به همراه توضیحاتشان در قالب یک جدول ارائه می‌دهیم.
| اصطلاح (انگلیسی) | معادل فارسی | توضیح |
| Jewelry Design | طراحی جواهرات | فرآیند خلاقانه طراحی زیورآلات شامل نقشه کشی و طراحی سه بعدی. |
| Casting | ریخته گری | فرآیندی برای ساخت زیورآلات با ذوب فلزات و ریختن آنها در قالب‌های آماده. |
| Soldering | لحیم کاری | فرآیند اتصال قطعات فلزی به یکدیگر با استفاده از حرارت و فلز لحیم. |
| Engraving | حکاکی | ایجاد طرح یا متن‌های ظریف روی جواهرات. |
| Setting | مخراج کاری | نصب سنگ‌های قیمتی روی پایه فلزی جواهرات. |
| Polishing | پرداخت | فرآیند صاف و براق کردن سطح جواهرات. |
| Cloisonné | مینا کاری | تکنیکی برای ایجاد طرح‌های رنگارنگ روی فلزات با استفاده از میناکاری. |
| Chain Making | ساخت زنجیر | فرآیند ساخت زنجیرهای فلزی برای گردنبند یا دستبند. |
سل طلا «Sell Gold» در فارکس یعنی چه؟
تریدرها اصطلاح «سل طلا» را بیشتر در بازارهای مالی، به ویژه معاملات فارکس، کریپتوکارنسی و بورس، به کار می‌برند. این عبارت به معنای فروش طلا یا گشودن پوزیشن فروش (Sell) روی نماد طلا مانند XAU/USD اشاره می‌کند. معامله‌گران این مفهوم را در استراتژی‌های خود جای میدهند؛ جایی که آنها کاهش قیمت طلا را پیش‌بینی می‌کنند و از این افت، سود به دست می‌آورند.
فی در فاکتور طلا به چه معناست؟
فی در فاکتور طلا، قیمت لحظه‌ای هر گرم طلای ۱۸ عیار را نشان می‌دهد. معامله‌گران بازار طلا و جواهر ایران این اصطلاح را برای تعیین قیمت پایه محصولات به کار می‌گیرند. مثلاً، خریداران وزن ۱۰ گرمی طلا را در فی ضرب می‌کنند تا قیمت خام به دست آید. سپس اجرت ساخت، سود فروشنده و مالیات اضافه می‌کنند. در خرید طلای آب شده، فی مستقیم قیمت نهایی را تعیین می‌کند، چون اجرت ساختی ندارد.
هر خط طلا چند تومان است؟
در بازار طلا ایران، خط یک واحد اندازه‌گیری وزن قدیمی و سنتی است که امروزه کمتر استفاده میشود و بیشتر در سیستم‌های وزن قدیم ایرانی مانند واحدهای مبتنی بر نخود، گندم کاربرد داشت. این واحد بسیار کوچک است و برای اندازه‌گیری دقیق وزن طلا یا جواهرات ریز به کار می‌رفت. قیمت تقریبی هر خط طلا به این صورت محاسبه میشود:
قیمت هر خط = قیمت هر گرم / تعداد خط در یک گرم ≈ ۷,۴۶۱,۶۰۰ / ۳,۳۷۶ ≈ ۲,۲۱۰ تومان
"
با تشکر فراوان از گلدیکا بابت اطلاعات دقیق و کاربردی که در اختیار کاربران گرامی قرار میدهند,کسب و کارتون پر رونق,مانا و پایدار باشید,انشالله.