نرخ بازگشت سرمایه یا ROI، از مهمترین و کاربردیترین شاخصها برای ارزیابی فرصتهای سرمایهگذاری است. به احتمال زیاد، زمانی که قصد سرمایهگذاری دارید، به این نکته فکر میکنید که میزان سود و بازده حاصل از آن سرمایهگذاری به چه صورت خواهد بود. معمولاً این بازده بهصورت «درصدی» است. در این مواقع شما در حال محاسبه «نرخ بازگشت سرمایه یا همان ROI» هستید. برای درک بیشتر این مفهوم در ادامه با ما همراه باشید.
نرخ بازگشت سرمایه چیست؟

این روزها، اکثر مردم دنبال بهترین روش سرمایهگذاریاند تا نه تنها ارزش داراییهای خود را حفظ کنند؛ بلکه از سرمایه خود سود جالبتوجهی به دست آورند. انتخاب روش درست با وجود تعداد زیاد گزینههای سرمایهگذاری، دشوار به نظر میرسد؛ به همین دلیل، شاخصی مانند نرخ بازگشت سرمایه برای بررسی و ارزیابی فرصتهای سرمایهگذاری اهمیت بسیاری پیدا میکند.
نرخ بازگشت سرمایه یا ROI، معیاری است که نشان میدهد اگر مبلغ مشخصی سرمایهگذاری شود، چه مقدار بازدهی برای سرمایهگذار به همراه دارد. به عبارت سادهتر، این شاخص مشخص میکند که به ازای هر واحد پولی که خرج میکنید، چند واحد به شما بر میگردد.
این معیار، سود حاصل از سرمایهگذاری را بهصورت درصدی از هزینه اولیه مشخص میکند و آن را به سرمایهگذار ارائه میدهد. نرخ بازگشت سرمایه یکی از شاخصهای کلیدی برای سنجش موفقیت و سودآوری انواع فرصتهای سرمایهگذاری است.
فرمول محاسبه دوره بازگشت سرمایه
دوره بازگشت سرمایه، از دیدگاهی دیگر به ارزیابی نرخ بازگشت سرمایه میپردازد. این دوره، نشاندهنده زمانی است که طول میکشد تا مبلغ اولیه سرمایهگذاری به فرد یا سازمان بازگردد. برای مثال، اگر دوره بازگشت سرمایه یک پروژه 5 ساله باشد؛ این بدان معناست که در مدت 5 سال، کل مبلغ اولیه سرمایهگذاری به صاحب سرمایه باز خواهد گشت.
کاملترین فرمول محاسبه ROI به شرح زیر است:
X: شامل سود
Y: شامل درآمدهای اضافی
Z: شامل سرمایه اولیه و هزینه ها
کاربرد نرخ بازگشت سرمایه
نرخ بازگشت سرمایه نشاندهنده نسبت سود کسب شده به هزینهای است که صرف شده. بنابراین، هر چه بتوانید در ازای مبلغی که سرمایهگذاری کردید، سود بیشتری به دست آورید و از روشهایی با بازده بالاتر و هزینه کمتر استفاده کنید، شانس بیشتری برای بازگشت سرمایه خواهید داشت.
سرمایهگذاران از این نسبت نه تنها برای ارزیابی کارایی سرمایهگذاریهای خود استفاده میکنند؛ بلکه برای مقایسه عملکرد انواع مختلف سرمایهگذاریها با مقیاسها و ویژگیهای گوناگون نیز به آن توجه دارند.
چرا باید نرخ بازگشت سرمایه را محاسبه کنیم؟
سه مزیت کلیدی برای محاسبه ROI وجود دارد:
- اولین مزیت این است که محاسبه ROI، ساده و انجام شدنی است. تعداد کمی از دادهها برای انجام این محاسبه لازم است.
- این فرایند، قابلیت تحلیل مقایسهای را فراهم میکند. به خاطر استفاده گسترده و سهولت محاسبه، مقایسه بین بازده سرمایهگذاریها بهراحتی امکانپذیر است.
- سومین مزیت، ارزیابی دقیقتر سودآوری است.
چه میزان نرخ بازگشت سرمایه نرمال و خوب است؟

نرخ بازگشت سرمایه خوب به میزان ریسکپذیری فرد سرمایهگذار و افق زمانی سرمایهگذاری بستگی دارد. بهعنوان یک قاعده، هر چه میزان ریسک بالاتر باشد، انتظار بازدهی بیشتر وجود دارد.
چطور نرخ بازگشت به سرمایه را بهبود ببخشیم؟
برای بهبود نرخ بازگشت سرمایه، روشهای سادهای وجود دارد.
- سرمایهگذاری در ابزارهای تحلیلی
برای بهبود نرخ بازگشت سرمایه باید در ابزارهای تجزیهوتحلیل دادهها، سرمایهگذاری کنید. مدیریت و پیگیری درآمد پیچیده است، بنابراین باید تخصص و دانش لازم را در این زمینه داشته باشید.
- کاهش هزینههای اضافی
برای بهبود نرخ بازگشت سرمایه، باید هزینههای اضافی را بشناسید و آنها را کاهش دهید. این هزینهها به شما کمکی نمیکنند و تأثیری در سودآوری ندارند.
- تنظیم انتظارات از سرمایهگذاری
نرخ بازگشت سرمایه مفهومی نسبی است و هر فرد، تفسیر خاص خود را از آن دارد. برای برخی، دو برابر کردن سود ممکن است یک ROI خوب باشد؛ درحالیکه برخی دیگر، پنج برابر شدن سود را ترجیح میدهند. به همین علت ضروری است که انتظارات واقعی و منطقی از سرمایهگذاری خود داشته باشید.
- استفاده از دادهها برای تصمیمگیری بهتر
دادهها، نقش حیاتی در ارزیابی و بهبود ROI دارند. با تحلیل دادهها میتوانید نیازها و خواستههایتان را بهتر شناسایی کنید. با استفاده درست از دادهها، نقاط قوت و ضعفتان را میشناسید و برای گام بعدیتان بهتر تصمیم میگیرید.
محدودیتهای نرخ بازگشت سرمایه
یکی از محدودیتهای اساسی در مقیاس ROI این است که عامل ریسک در محاسبات را در نظر نمیگیرند. سود حاصل از سرمایهگذاری، ارتباط مستقیم با سطح ریسک دارد. هر چه میزان سود بالقوه بیشتر باشد، احتمال ریسکهای بیشتر هم وجود دارد. این نکته به وضوح در بازار سهام و رمزارزها به چشم میخورد. سهمها و رمزارزهایی که ارزش بازار کمتری دارند، از پتانسیل سودآوری بیشتری برخوردارند؛ اما به همان اندازه، ریسک سرمایهگذاری در آنها بیشتر است.
یکی دیگر از نقاط ضعف نرخ بازگشت سرمایه این است که زمان، در محاسبات آن لحاظ نمیگردد. علاوه بر این، ممکن است در محاسبات نرخ بازگشت سرمایه برخی هزینهها بهطور نادرست یا عمداً نادیده گرفته شوند. این مسئله، نتایج را نامطمئن و نامعتبر میکند.
سخن پایانی
نرخ بازگشت سرمایه (ROI) یک ابزار ساده برای سنجش سودآوری سرمایهگذاریهاست. این نرخ به سرمایهگذاران کمک میکند تا تصمیمات آگاهانه و منطقی بگیرند. یکی از گزینههای مطمئن برای افرادی که دنبال کاهش ریسک و حفظ ارزش سرمایه خودند، سرمایهگذاری در طلای آب شده است. این سرمایهگذاری نه تنها شما را از نوسانات شدید بازارهای دیگر در امان نگه میدارد؛ بلکه با افزایش ارزش طلا در بلندمدت میتواند بازدهی خوبی برایتان به ارمغان آورد.