منظور از بازده چیست ؟معرفی انواع بازده

بازده سرمایه‌گذاری یکی از مفاهیم کلیدی در بازارهای مالی است که سرمایه‌گذاران از آن برای اندازه‌گیری سود یا زیان ناشی از سرمایه‌گذاری‌ها استفاده می‌کنند. این شاخص به آن‌ها کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری در خصوص نحوه مدیریت و تخصیص منابع مالی خود بگیرند. با محاسبه بازده، افراد قادر خواهند بود میزان موفقیت یا شکست سرمایه‌گذاری‌های خود را بسنجند. در ادامه، با بررسی دقیق‌تر انواع بازده سرمایه‌گذاری، به شما کمک خواهیم کرد تا اطلاعات جامع‌تری به‌دست آورید و بر اساس آن، انتخاب‌های هوشمندانه‌تری در دنیای سرمایه‌گذاری داشته باشید.

تعریف بازده

بازده در دنیای سرمایه‌گذاری مفهومی اساسی و کلیدی است و به نتیجه‌ای اشاره دارد که از فرآیند سرمایه‌گذاری در یک زمینه خاص به دست می‌آید. این نتیجه ممکن است شامل سود یا ضرر باشد. به طور خاص، هنگامی که فرد مبلغی را در یک پروژه یا زمینه اقتصادی سرمایه‌گذاری می‌کند، انتظار دارد پس از مدتی مقدار بیشتری پول نسبت به آنچه سرمایه‌گذاری کرده، به دست آورد. اگر پول بیشتری به دست آید، این نتیجه بازده مثبت یا سود خواهد بود. در عین حال، اگر سرمایه کاهش یابد یا به طور کامل از دست برود، آن را بازده منفی یا ضرر می‌نامند. این روند، که شامل تغییرات مثبت و منفی در میزان سرمایه است، به طور مستقیم با موفقیت یا شکست یک سرمایه‌گذاری ارتباط دارد و تاثیرات قابل توجهی بر تصمیمات آینده سرمایه‌گذار خواهد گذاشت.

انواع بازده

بازده سرمایه گذاری انواع مختلفی دارد که در ادامه آن ها را معرفی می کنیم:

بازده دوره نگهداری

بازده نگهداری به مدت زمانی اشاره دارد که سرمایه‌گذار سرمایه خود را در دارایی‌ها نگه می‌دارد. در این مدت، سود و زیانی که به دست می‌آید همان بازده دوره نگهداری است. به عبارت دیگر، بازده دوره نگهداری از تفاوت ارزش اولیه و نهایی سرمایه‌گذاری به دست می‌آید و به سرمایه‌گذار این امکان را می‌دهد تا ارزیابی دقیقی از نتیجه سرمایه‌گذاری خود داشته باشد. بازده دوره نگهداری را به دو صورت اسمی و درصدی محاسبه می‌کنند. اگر این بازده به صورت درصدی باشد، به آن نرخ بازده سرمایه‌گذاری ( ROR ) می‌گویند. این نرخ به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تاثیر سرمایه‌گذاری خود را در طول زمان بسنجند و تصمیمات بهتری برای آینده مالی خود بگیرند.

بازده مورد انتظار

بازده مورد انتظار به معنای پیش‌بینی سودی است که فرد از سرمایه‌گذاری خود در یک حوزه خاص انتظار دارد. زمانی که فرد سرمایه‌گذاری می‌کند، هدف اصلی‌اش این است که در طول مدت زمان معین، به سود مورد نظر دست یابد. به عبارت دیگر، بازده مورد انتظار به او این امکان را می‌دهد که پیش‌بینی کند در پایان دوره سرمایه‌گذاری، چه میزان سود نصیبش خواهد شد. این نوع بازده را گاهی بازده متوسط نیز می‌نامند، چرا که محاسبه آن به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا به طور میانگین بدانند چقدر می‌توانند از سرمایه‌گذاری خود سود کسب کنند و چقدر این سرمایه گذاری به نفعشان خواهد بود.

محاسبه بازده مورد انتظار

برای محاسبه بازده مورد انتظار، ابتدا تمامی احتمالات و بازده‌های احتمالی در هم ضرب شده و سپس حاصل‌ضرب‌ها را بر میانگین وزنی تقسیم می‌کنند. این روش به سرمایه‌گذار این امکان را می‌دهد که به‌طور دقیق‌تر پیش‌بینی کند که در طول دوره سرمایه‌گذاری چه میزان سود یا زیان ممکن است به دست آورد. در این فرایند، از فرمول احتمال بازگشت استفاده می‌کنند که به آن بازده میانگین هندسی می‌گویند. این نامگذاری به دلیل استفاده از فرمول‌های خاص هندسی است که در این محاسبات به کار می‌روند. با این حال، استفاده از روش میانگین هندسی در محاسبات دقیق‌تر، چندان رایج نیست؛ چرا که این روش، توانایی لازم برای محاسبه دقیق بازده‌های متوسط در بازار سهام را ندارد.

این روش بیشتر برای تحلیل‌های ساده‌تر و محاسبه بازده‌های ترکیبی کاربرد دارد. برای محاسبه دقیق‌تر و تجزیه و تحلیل کامل‌تر بازده‌ها، اغلب از روش‌های پیشرفته‌تر و متفاوت استفاده می‌کنند. در عوض، از میانگین هندسی بیشتر برای ارزیابی بازده دوره نگهداری بهره می‌برند؛ جایی که سرمایه‌گذار دنبال درک بهتر از عملکرد سرمایه‌گذاری در چندین دوره زمانی است.

بازده اسمی

بازده اسمی به معنای سود خالص حاصل از یک سرمایه‌گذاری است که قبل از محاسبه مالیات، کارمزد و تاثیرات تورم محاسبه می‌کنند. در واقع، این نوع بازده تنها تغییرات ایجاد شده در ارزش سرمایه‌گذاری را نشان می‌دهد، بدون آنکه عوامل اقتصادی دیگر بر آن اثر بگذارند. برای محاسبه بازده اسمی، ابتدا سود سهام و بهره‌های دریافتی به مجموع تغییرات ارزش سرمایه‌گذاری افزوده شده و سپس هزینه‌های مربوطه از آن کسر می‌کنند. نتیجه این محاسبات همان بازده اسمی است که میزان سود واقعی ناشی از سرمایه‌گذاری را بدون در نظر گرفتن عواملی مانند مالیات یا تورم به تصویر می‌کشد.

بازده واقعی

بازده واقعی سودی است که پس از محاسبه تاثیرات تورم و عوامل خارجی به دست می‌آید. برای محاسبه دقیق بازده واقعی، ابتدا باید بازده اسمی محاسبه و سپس تاثیرات تورم و سایر عوامل تاثیرگذار، مانند تغییرات اقتصادی یا نوسانات بازار، در آن لحاظ گردد. در واقع، بازده واقعی همان بازدهی است که پس از اصلاح و تصحیح اعداد بازدهی اسمی، به واقعیت‌های اقتصادی نزدیک‌تر است. سرمایه‌گذاران باید توجه کنند که آیا می‌توانند نرخ بازده واقعی را تحمل کنند، چرا که این نرخ، تصویر دقیقی از قدرت خرید و سود واقعی سرمایه‌گذاری به آن‌ها ارائه می‌دهد. بسیاری از افراد تنها به سود خالص و بازده اسمی توجه می‌کنند و از یاد می‌برند که برای به دست آوردن تصویر واقعی، باید عوامل دیگری همچون تورم و مالیات را نیز در نظر گرفت. در نتیجه، زمانی که افراد سود خود را بدون در نظر گرفتن تاثیرات تورم یا مالیات محاسبه می‌کنند، باید به این نکته توجه کنند که هنوز محاسبات واقعی انجام نشده و تصویر دقیقی از وضعیت مالی خود نخواهند داشت.

تفاوت بازده واقعی و مورد انتظار

بازده واقعی سود و دستاوردی است که پس از انجام یک سرمایه‌گذاری، به طور واقعی و عملی از آن سرمایه‌گذاری به دست می‌آید. این بازده را معمولا بر اساس عملکرد واقعی بازار و عوامل مختلف اقتصادی تعیین می‌کنند. در مقابل، بازده مورد انتظار به سودی اشاره دارد که یک سرمایه‌گذار پیش‌بینی می‌کند از سرمایه‌گذاری خود به دست آورد. این پیش‌بینی معمولا بر اساس تحلیل‌های فردی یا تجربیات گذشته انجام می‌گیرد و تحت تاثیر انتظارات شخصی و وضعیت اقتصادی بازار قرار دارد.

بازده سرمایه

بازده سرمایه (ROI) یک شاخص کلیدی در ارزیابی عملکرد سرمایه‌گذاری است که میزان سود یا زیان حاصل از هر واحد پولی سرمایه‌گذاری‌شده را اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص به‌طور خاص به ما نشان می‌دهد که برای هر دلاری که در یک پروژه یا سرمایه‌گذاری در نظر گرفتیم، چه میزان سود به دست می‌آوریم. برای محاسبه ROI، ابتدا سود حاصل از سرمایه‌گذاری محاسبه شده و سپس این مقدار بر مبلغ اولیه سرمایه‌گذاری تقسیم می‌کنیم. در واقع، بازده سرمایه به سرمایه‌گذار کمک می‌کند تا میزان کارایی و سوددهی سرمایه‌گذاری خود را ارزیابی کرده و تصمیمات بهتری در زمینه تخصیص منابع مالی بگیرد.

بازده سهام

بازده سهام، درصدی از سود حاصل از سرمایه‌گذاری در سهام است که این امکان را می‌دهد تا وضعیت مالی خود را به دقت ارزیابی کنید. با توجه به این بازده، می‌توانید تصمیمات بهتری در رابطه با خرید، نگهداری یا فروش سهام بگیرید و درک دقیقی از سود یا زیان آن داشته باشید.  این معیار علاوه بر ارزیابی وضعیت کنونی سهام، به عنوان راهنمایی برای اتخاذ تصمیم‌های مالی در آینده نیز عمل می‌کند.

فرمول محاسبه بازده نقدی سهام

برای محاسبه بازده نقدی سهام، ابتدا قیمت خرید سهم را با جریان نقدی آن جمع کرده و سپس از قیمت فروش کم کنید. پس از این مرحله، مقدار به دست آمده را بر قیمت خرید تقسیم کنید. برای روشن‌تر شدن موضوع، این محاسبه را با یک مثال توضیح می‌دهیم. فرض کنید سهامی را به مبلغ 10,000 تومان خریداری کرده‌اید. پس از مدتی، تصمیم به فروش آن با قیمت 12,200 تومان می‌گیرید. در این صورت، از هر سهم 1,200 تومان سود به دست می‌آید. برای محاسبه بازده نقدی، ابتدا 10,000 تومان را با 1,200 تومان جمع کرده و سپس از 12,200 تومان کم کنید. در پایان، مقدار به دست آمده را بر قیمت خرید 10,000 تومان تقسیم کنید. از این طریق می توانید بازده نقدی سهام را محاسبه کنید.

بازده سهام= ( قیمت خرید + جریان نقدی ) – قیمت فروش / قیمت خرید

بازده دارایی

بازده دارایی یا ROI یکی از معیارهای مهم برای ارزیابی سودآوری یک سرمایه‌گذاری است. این شاخص کمک می‌کند تا بدانید میزان سود یا زیان حاصل از دارایی‌های خود چقدر است. برای محاسبه این بازده، ابتدا درآمد خالص کسب شده را بر میانگین کل دارایی‌ها تقسیم می‌کنید. نتیجه به دست آمده در واقع نشان‌دهنده سود حاصل از سرمایه‌گذاری شما است و این امکان را به شما می‌دهد که عملکرد سرمایه‌گذاری‌های مختلف خود را مقایسه کنید. به‌طور کلی، هر چه مقدار ROI بالاتر باشد، نشان‌دهنده سودآوری بیشتر سرمایه‌گذاری است و برعکس، مقدار پایین‌تر آن می‌تواند نشان‌دهنده نیاز به تجدید نظر در استراتژی‌های سرمایه‌گذاری باشد.

بازده اضافی

بازده اضافی به معنای مقایسه سود حاصل از یک سرمایه‌گذاری با سود دیگر سرمایه‌گذاری‌ها است. این مقایسه به سرمایه‌گذار این امکان را می‌دهد که عملکرد خود را ارزیابی کند و بداند که در انتخاب‌هایش موفق بوده است. زیرا در صورت انتخاب گزینه‌های دیگر، ممکن بود به بازدهی مشابه یا حتی کمتری دست یابد. برای محاسبه بازده اضافی، کافی است بازده یک سرمایه‌گذاری را از کل بازده سرمایه‌گذاری‌های دیگر کم کرد و به این ترتیب سود واقعی به دست آمده را مشخص کرد.

بازده غیرعادی

بازده غیرعادی سود یا زیانی است که از یک سرمایه‌گذاری به صورت غیرمنتظره و غیرمعمول به دست می‌آید. این نوع بازده‌ها اغلب به دلیل شرایط خاص، تغییرات غیرقابل پیش‌بینی در بازار یا حتی اقدامات نادرست مانند کلاهبرداری رخ می‌دهند. در این موارد، سود یا زیان حاصل از سرمایه‌گذاری از حد معمول خارج است و ممکن است نسبت به بازده‌های عادی بازار یا سایر گزینه‌های سرمایه‌گذاری بسیار متفاوت باشد. این نوع بازده‌ها می‌توانند نشان‌دهنده ریسک‌های پنهان یا فرصت‌های غیرقانونی باشند که به نوعی از بازارهای معمول جدا می‌افتند.

بازده ناخالص

بازده ناخالص عبارت است از تفاوت میان قیمت خرید و فروش یک دارایی، به علاوه درآمدهایی که از آن سرمایه‌گذاری در مدت زمان مشخص به دست آمده است. این بازده نشان‌دهنده سود حاصل از تغییرات قیمت و هر گونه درآمد اضافی مانند سود یا بهره است که از سرمایه‌گذاری به دست می‌آید.

بازده خالص

این بازده از بازده ناخالص به دست می‌آید؛ برای محاسبه، تمام هزینه‌ها، کارمزدها و مالیات‌ها از مبلغ نهایی کم کرده و سود خالص را محاسبه می‌کنند. به این ترتیب، سرمایه‌گذار می‌تواند سود واقعی سرمایه‌گذاری خود را پس از کسر هزینه‌ها به‌طور دقیق ببیند و دید روشنی از بازده واقعی داشته باشد.

فرمول نرخ بازده سالانه

برای محاسبه بازده سالانه و ارزیابی عملکرد سرمایه‌گذاری، فرمول زیر را استفاده کنید:

 نرخ بازده سالانه = (سود حاصل از سرمایه‌گذاری – هزینه سرمایه‌گذاری) / هزینه سرمایه‌گذاری

با استفاده از این فرمول، به‌راحتی می‌توان درصد بازدهی سالانه را مشخص کرد. این محاسبه به شما امکان می‌دهد تا ببینید سرمایه‌گذاری چقدر سودآور بوده و عملکرد کلی آن در طول سال چگونه است. با دانستن این نرخ، مقایسه سرمایه‌گذاری‌های مختلف آسان‌تر و تصمیم‌گیری‌های مالی برای آینده روشن‌تر خواهد بود.

جمع بندی

در این مقاله به مفهوم بازده و اهمیت آن در سرمایه‌گذاری پرداختیم. بازده سرمایه‌گذاری به معنای سود یا زیانی است که از سرمایه‌گذاری اولیه به دست می‌آید. همچنین انواع مختلف بازده‌ها را معرفی کردیم و توضیح دادیم که با محاسبه دقیق هر یک از آن‌ها، می‌توان به طور روشن‌تری میزان سود و زیان حاصل از سرمایه‌گذاری را شناسایی کرد. این اطلاعات به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری برای بهبود عملکرد سرمایه‌گذاری خود بگیرند.